ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ.

Άλλα τρία άρθρα για το οικονομικό μοντέλο της χώρας μας ,την διαπλοκή πολιτικών και οικονομικής ολιγαρχίας ελληνικής και ξένης εδώ θα πρέπει να συμπληρώσουμε κατά την δική μας άποψη ότι η πληθώρα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων οφείλεται στο αδιέξοδο πού δημιούργησε η ξένη εξάρτηση όπως αυτή μεταφράζεται από την ανεξέλεγκτη ροή ξένου κεφαλαίου και ελεύθερης εισαγωγής εμπορευμάτων και υπηρεσιών.

Στο τρίτο άρθρο ενδιαφέρον έχει το εξής απόσπασμα.

« Απέναντι στη μόνιμη απειλή της σοβιετικής εισβολής, η άρχουσα τάξη στην Ευρώπη αντιπαράθεσε στον κεντρικό σχεδιασμό σε αξίες χρήσης του σταλινισμού τον κρατικό μονοπωλιακό καπιταλισμό (αναπτυξιακό σχέδιο, κρατική βιομηχανία στους στρατηγικούς τομείς, εκτεταμένη κρατική παρέμβαση, δημόσιες υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας, κ.λπ.). Την ευρωπαϊκή αυτή στρατηγική ακολούθησε και η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα. »

Τι μας λέει αυτό;

Κάτι πολύ απλό. Ότι ο καπιταλισμός κατά την μακρόχρονη πορεία του αναπροσαρμόζεται με βάση πολλούς παράγοντες.

Ένας από αυτούς είναι ο διεθνής ανταγωνισμός, η ταξική πάλη , η προσπάθεια αποκόμισης μεγαλύτερων κερδών, οι κρίσεις και η προσπάθεια αντιμετώπισης τους, η αύξηση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου . Άλλοι παράγοντες είναι η πώληση των εμπορευμάτων τους ,η διατήρηση χαμηλών τιμών στις πρώτες ύλες και ο έλεγχος τους κλπ.

Όλα αυτά εντείνουν την εκμετάλλευση των λαών από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όταν δεν υπάρχει η αντίσταση των λαών. Όπως και την καταλήστευση της φύσης και την χαμηλή ποιότητα των εμπορευμάτων για την γρήγορη αντικατάσταση τους.

Έτσι βλέπουμε από το παραπάνω απόσπασμα ότι η ολιγαρχία ,οι καπιταλιστές αποφάσισαν για λόγους αντιμετώπισης της Σοβιετικής απειλής και της παγκόσμιας ταξικής πάλης να το γυρίσουν στον κρατισμό όπως και στην Ελλάδα ,κατόπιν όταν κατέρρευσε η σοβιετική ένωση και η αντίστοιχη ιδεολογία το γύρισαν στην αποκρατικοποίηση, στον νεοφιλελευθερισμό και όπως είναι γνωστό, κατηγορούν τους άλλους για τις αποφάσεις τους σπέρνοντας την σύγχυση, αντιστρέφουν την πραγματικότητα, κατηγορούν την αριστερά για τον κρατισμό τους.

Παγκοσμιοποίηση, χρηματιστικοποίηση δεν είναι καινούργια φρούτα είναι πολύ παλιά μαζί με νέα χαρακτηριστικά αυτών των φαινομένων.

Το τέλος της πρώτης παγκοσμιοποίησης.

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, Χάρολντ Τζέιμς, η παγκοσμιοποίηση στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν μεγαλύτερη από τη σημερινή. Ένας τρόπος για να μετρήσουμε τη διεθνή ολοκλήρωση, γράφει, «είναι να εξετάσουμε το μέγεθος των καθαρών κεφαλαιακών κινήσεων.

Αν μετρηθούν σε σχέση με το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) οι εισαγωγές και εξαγωγές κεφαλαίου ήταν μεγαλύτερες από τις σημερινές...

Του Πασχου Μανδραβελη- -Καθημερινή.

Όσο για την χρηματιστικοποίηση αυτή λαμβάνει χώρα όταν υπάρχουν τεράστια ποσά που δεν μπορούν να επενδυθούν, όταν αναζητούνται μεγαλύτερα ποσοστά κέρδους , παίρνει πιο πλατιά και μόνιμα χαρακτηριστικά στις ημέρες μας , καινούργιες ιδιότητες αυτού του φαινόμενου, οι κομπιούτερ πού μέσω αυτών όλοι μπορούν να πάρουν μέρος , τα συνταξιοδοτικά κεφάλαια πού γυρνάνε ανά τον κόσμο και τον εκμεταλλεύονται, οι παραγωγικές επιχειρήσεις πού μέσω αυτής της δραστηριότητας συμπληρώνουν μεγάλο ποσοστό του κέρδους τους κλπ.

Έχει γίνει της μόδας μία θεωρία, αφήστε ελεύθερο τον καπιταλισμό χωρίς παρεμβάσεις για να λυθούν όλα τα προβλήματα.

Μερικές επισημάνσεις. Το κράτος ελέγχεται απόλυτα από την ολιγαρχία ,τους καπιταλιστές οπότε τι μας λένε, δυσκολευόμαστε να το καταλάβουμε.

Αν εννοούν την ελεύθερη αγορά δηλαδή να γίνει διάσπαση των μονοπωλίων και των πολυεθνικών καλό είναι να θυμηθούν ότι αυτές δημιουργήθηκαν για να λύσουν τα άλυτα προβλήματα των κρίσεων από τις δεκάχρονες κρίσεις με αποκορύφωμα την μακρά Ύφεση του 1873-1896, αποτέλεσμα η συνένωση των επιχειρήσεων σε μονοπώλια για να εξέλθουν από την κρίση. Το ίδιο με τις πολυεθνικές μετά την κρίση του 1973.

Φυσικά πάντα θα μιλάνε για φανταστικές πολιτείες ελεύθερων αγορών μόνο και μόνο για να δικαιολογούν το καπιταλιστικό σύστημα. Είναι οι άνθρωποι του συστήματος πού ρίχνουν μόνιμα θεωρητική στάχτη στα μάτια της κοινωνίας για να μην αντιλαμβάνονται οι πολίτες ποιοι μας κυβερνούν και με τι έχουν να κάνουν.

Το αμαρτωλό τρίγωνο της διαπλοκής και η κυβέρνηση Τσίπρα

Είναι κοινό μυστικό ότι η κυβέρνηση Τσίπρα προτίθεται στην προεκλογική περίοδο να παίξει δυνατά το χαρτί της κάθαρσης, δρομολογώντας επιλεκτικά τη δικαστική διερεύνηση υποθέσεων διαπλοκής-διαφθοράς, οι οποίες μπορούν να της αποδώσουν πολιτικά-εκλογικά οφέλη. Το πρόβλημα διαπλοκή-κλεπτοκρατία όχι μόνο είναι υπαρκτό, αλλά και είναι μία από τις βασικές αιτίες που η Ελλάδα έπεσε στα βράχια.

Σταύρος Λυγερός

Την άνοιξη του 2011 δεκάδες και μερικές φορές εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες φώναζαν απευθυνόμενοι προς τη Βουλή «κλέφτες, κλέφτες». Το σύνθημα αυτό, ένα από τα κυρίαρχα των Αγανακτισμένων, είναι βεβαίως ισοπεδωτικό, επειδή υπάρχουν πολλοί βουλευτές που δεν είναι κλέφτες και λαμόγια. Επίσης, είναι απλοϊκό έως και παραπλανητικό, επειδή το δημόσιο χρέος που οδήγησε στα Μνημόνια δεν προέκυψε από τις κλεψιές υπουργών και βουλευτών.

Αυτό το σύνθημα, εντούτοις, έθεσε επί τάπητος, έστω και στρεβλά, το πρόβλημα. Το πρόβλημα δεν είναι ότι από την κλεπτοκρατία επωφελούνται περισσότερο οι πολιτικοί. Το πρόβλημα είναι ότι έχουν καταλυτική ευθύνη για την ανάπτυξη και εδραίωση του κλεπτοκρατικού, σπάταλου, ανορθολογικού και παρασιτικού μοντέλου, που έριξε την Ελλάδα στον γκρεμό. Ως φορείς της λαϊκής εντολής και ως έχοντες καθήκον την υπεράσπιση του δημόσιου χρήματος και του εθνικού συμφέροντος, όφειλαν να έχουν λειτουργήσει διαφορετικά.

Ιστορικά, η ανάπτυξη της οικονομίας και η δημιουργία μεγάλων επιχειρήσεων περιόρισαν σταδιακά την ισχύ της μέχρι τότε πανίσχυρης πολιτικής εξουσίας. Μπορεί σε ιστορική κλίμακα να ανιχνεύεται ένας ανταγωνισμός ανάμεσα στην πολιτική εξουσία και στην ολιγαρχία του χρήματος, αλλά ο κανόνας είναι ότι οι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες ανέπτυσσαν προνομιακές σχέσεις με το εκάστοτε πολιτικό κατεστημένο.

Η πολιτική εξουσία εξασφάλιζε στους κεφαλαιοκράτες επικερδείς συμβάσεις με το δημόσιο, τους διευκόλυνε στις κάθε είδους σχέσεις τους με το κράτος, αλλά και διαμόρφωνε ευνοϊκό περιβάλλον στην αγορά. Από την πλευρά τους, οι κεφαλαιοκράτες ανταπέδιδαν, χρηματοδοτώντας κάτω από το τραπέζι κόμματα και πολιτικούς.

Τα εργαλεία χειραγώγησης

Η δημιουργία των πολυεθνικών εταιρειών και η διεθνοποίηση της οικονομίας έχει διεθνώς διαφοροποιήσει ποιοτικά την ισορροπία στις σχέσεις πολιτικής και οικονομίας υπέρ της δεύτερης. Η πλήρης ανατροπή, όμως, συντελέστηκε από τη στιγμή που το μεγάλο κεφάλαιο έθεσε υπό τον έλεγχό του τα πανίσχυρα δίκτυα των ΜΜΕ.

Κατ' αυτό τον τρόπο, οι ολιγάρχες του χρήματος ενίσχυσαν τη θέση τους και είναι σε θέση όχι απλώς να αποσπούν χρυσοφόρες συμβάσεις με το δημόσιο, αλλά ενίοτε και να επιβάλλουν πολιτικές αποφάσεις και να επηρεάζουν καθοριστικά τους πολιτικούς συσχετισμούς. Ελέγχοντας τα ΜΜΕ, μπορούν σε μεγάλο βαθμό να διαμορφώνουν την εικόνα του μέσου πολίτη για τα πολιτικά πράγματα και κατ' επέκταση να επηρεάζουν την εκλογική συμπεριφορά του.

Ο έλεγχος των ΜΜΕ από το κεφάλαιο συνδέθηκε στην Ελλάδα με τη δημιουργία και κυριαρχία των ιδιωτικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, αλλά και με την αγορά μεγάλων εφημερίδων. Ο έλεγχος των μεγάλων εφημερίδων είχε ως αποτέλεσμα αυτές να μεταλλαχτούν από σχεδόν μονοδιάστατα παραταξιακά έντυπα σε σχετικά αυτόνομες επιχειρήσεις, οι οποίες πουλάνε ένα σύνθετο προϊόν και παίζουν τα δικά τους παιχνίδια.

Στρεβλώσεις στη διαφήμιση

Οι εφημερίδες δεν εξαρτώνται, όπως στο παρελθόν, αποκλειστικά από τις πωλήσεις. Καθοριστικής σημασίας για την επιβίωσή τους είναι τα έσοδα από τη διαφήμιση. Αυτά, άλλωστε, είναι τα μοναδικά έσοδα για τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς, καθώς και για τους ιστότοπους, δηλαδή για τα ΜΜΕ που τείνουν να κυριαρχήσουν στην ενημέρωση.

Ας σημειωθεί ότι τα έσοδα αυτά δεν προκύπτουν αποκλειστικά με κριτήρια κυκλοφορίας, τηλεθέασης, ακροαματικότητας και επισκεψιμότητας, ούτε και με κριτήρια κύρους. Προκύπτουν και με βάση τη διαπλοκή των μιντιαρχών αφενός με την κυβέρνηση, η οποία παλαιότερα, μέσω των δημόσιων οργανισμών, μοίραζε ένα μεγάλο κομμάτι της διαφημιστικής πίτας, αφετέρου με μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες.

Οι μιντιάρχες έχουν τη δυνατότητα είτε να προωθούν τα δικά τους επιχειρηματικά συμφέροντα είτε με υψηλό αντάλλαγμα να μεσολαβούν στο πολιτικό σύστημα και ευρύτερα σε κρατικούς αξιωματούχους για την προώθηση των συμφερόντων άλλων μεγάλων οικονομικών παραγόντων, οι οποίοι δεν διαθέτουν αυτόνομη αποφασιστική επιρροή στην πολιτική εξουσία.

Παραλλήλως, μεγάλες εταιρείες, που εξαρτώνται κυρίως από τις κρατικές συμβάσεις, προωθούν τα συμφέροντά τους, χρηματοδοτώντας συστηματικά κόμματα, πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά και τους «νταβατζήδες» των ΜΜΕ, σύμφωνα με την εύστοχη ρήση του Κώστα Καραμανλή. Πρόκειται για τον παράνομο φόρο της διαπλοκής, που ηθικοπολιτικά είχε καταστεί σχεδόν αποδεκτός.

Το μαύρο πολιτικό χρήμα

Ένα σημαντικό μέρος του, μάλιστα, δεν κατέληγε καν στα κομματικά ταμεία. Χανόταν στη διαδρομή, κάνοντας πλουσιότερα τα κομματικά στελέχη που ασχολούνταν με τη συλλογή του "φόρου". Κανείς δεν ήταν ανυποψίαστος. Ήταν ορατό δια γυμνού οφθαλμού ότι τα κόμματα δαπανούσαν και συνεχίζουν να δαπανούν πολύ περισσότερα από τα επίσημα έσοδά τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό με μαύρο πολιτικό χρήμα, που κατά κανόνα διακινείται με σακούλες. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι δεν αφήνουν ίχνη στο τραπεζικό σύστημα.

Τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας δεν είχαν πραγματοποιήσει ποτέ κάποια σχετική έρευνα. Ήταν άγραφος αλλά πολύ ισχυρός κανόνας τα οικονομικά των κομμάτων και των πολιτικών να αντιμετωπίζονται από τις ελεγκτικές αρχές σαν ιερές αγελάδες. Υπενθυμίζουμε ότι, ακόμα κι όταν είχαν έρθει από τη Γερμανία στοιχεία για το σκάνδαλο Siemens, η ελληνική Δικαιοσύνη είχε δείξει απροθυμία να τα αξιοποιήσει. Το έπραξε όταν, λόγω της μεγάλης δημοσιότητας, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς.

Το σκάνδαλο της Siemens επιβεβαίωσε αυτά που στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ήταν κοινό μυστικό. Οι μεγάλες επιχειρήσεις που κάνουν δουλειές με το δημόσιο έχουν υφάνει ένα ολόκληρο δίκτυο στο επίπεδο της δημόσιας διοίκησης και των ΔΕΚΟ, με τις οποίες συναλλάσσονται. Είναι κοινό μυστικό ότι ένας μεγάλος αριθμός υπηρεσιακών παραγόντων που εμπλέκονται στις προμήθειες και στις αναθέσεις έργων βρίσκονται στο ανεπίσημο μισθολόγιο μεγάλων εταιρειών, οι οποίες στην κρίσιμη στιγμή ζητούν το αντάλλαγμα.

Κλεπτοκρατικό επιχειρείν

Στην Ελλάδα είχε αφεθεί χώρος για επιχειρηματικές δραστηριότητες, οι οποίες όχι μόνο απομακρύνονται από την αντίληψη του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά προσιδιάζουν περισσότερο σε μια κλεπτοκρατική αντίληψη για το επιχειρείν. Ιδιοποιούνταν με νομότυπο τρόπο πλεόνασμα, το οποίο θα μπορούσε να αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των πολιτών. Το διαπλεκόμενο κεφάλαιο παρέκαμπτε τους κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τη θέση του.

Έχοντας με το αζημίωτο εξασφαλίσει υψηλή προστασία, διολίσθαινε πολύ πιο εύκολα στην απληστία, η οποία με τη σειρά της το ωθούσε σε τυχοδιωκτικές και αντικοινωνικές πρακτικές. Για την ακρίβεια, το ωθούσε σε εκπτώσεις της ποιότητας δημοσίων έργων και δημοσίων προμηθειών, που μπορούσαν ακόμα και να θέσουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Όταν, μάλιστα, συνέβαινε ένα τέτοιο περιστατικό, η ενορχηστρωμένη προπαγάνδα προσπαθούσε να πείσει την κοινή γνώμη ότι επρόκειτο για ατύχημα. Η επιτροπή που οριζόταν για να αναζητήσει ευθύνες συνήθως λειτουργούσε ως μηχανισμός συγκάλυψης. Στην πραγματικότητα, τέτοιου είδους περιστατικά δεν ήταν ατυχήματα. Ήταν απλώς το στατιστικά αναπόφευκτο αποτέλεσμα των εκπτώσεων στην ποιότητα κατασκευής, συντήρησης κτλ.

Τα «στραβά μάτια» των δανειστών

Όλα αυτά συνέβαιναν στα χρόνια του μεγάλου πάρτι. Μετά; Όταν η Ελλάδα εισήλθε στο μνημονιακό μονοπάτι, όταν οι δανειστές την μετέτρεψαν σε μεταμοντέρνα αποικία; Η περιβόητη Τρόικα, που παρενέβαινε δραστικά ακόμα και για τριτεύουσας σημασίας ζητήματα, απαίτησε να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για να συρρικνωθούν αυτές οι πρακτικές;

Στα λόγια, οι δανειστές έθεσαν το ζήτημα κυρίως της μικρομεσαίας διαφθοράς. Το καρκίνωμα της διαπλοκής ετέθη στο τραπέζι σχεδόν θεωρητικά. Για ζητήματα που ενδιέφεραν τους δανειστές η Τρόικα έβαζε το μαχαίρι στο λαιμό των μνημονιακών κυβερνήσεων για να ψηφίσουν και να εφαρμόσουν δραστικά μέτρα. Αντιθέτως, για το κρίσιμο ζήτημα της διαπλοκής επέδειξαν μεγάλη ανοχή. Προφανώς, επειδή οι πρωταγωνιστές της διαπλοκής ήταν οι εσωτερικές δυνάμεις που είχαν υψώσει εξαρχής τη σημαία του Μνημονίου.

Το πρακτικό αποτέλεσμα είναι ότι το φαινόμενο της κλεπτοκρατίας και της διαπλοκής μπορεί να μειώθηκε λόγω της οξύτατης κρίσης, αλλά δεν χτυπήθηκε στη ρίζα του. Είναι εδώ και σε συνδυασμό με τη μνημονιακή ομηρία λειτουργεί σαν καρκίνωμα που κατατρώγει τα σωθικά του έθνους και του κράτους, μετατρέποντας την Ελλάδα σε ένα είδος ισοβίτη.

Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και ο σχηματισμός της κυβέρνησης Τσίπρα είναι αληθές ότι τάραξε τα ύδατα, ανοίγοντας μέτωπα. Ως αποτέλεσμα, κάποιοι σημαντικοί κρίκοι της διαπλοκής πράγματι έσπασαν. Δεν άλλαξε, όμως, το μοντέλο. Η μάχη εναντίον της διαπλοκής από εξυγιαντική θεσμική διαδικασία μετετράπη σε όπλο στα χέρια της κυβέρνησης. Πρώτον, στο μέτωπο με την αντιπολίτευση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Δεύτερον, για τη διαμόρφωση νέων ισορροπιών, αν όχι προνομιακών σχέσεων, με την ολιγαρχία του χρήματος, πάντα στο πλαίσιο του δούναι και λαβείν.

Slpress

Το εθνικό κράτος και οι μεταπράτες του "εκσυγχρονισμού"

Γράφει ο Μένιος Τασιόπουλος

Τα όσα δεινά βιώνει τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία οφείλονται σε σημαντικό βαθμό στο γεγονός ότι έπεσε στην παγίδα να υποτιμήσει την αξία και τη σημασία που έχει το εθνικό κράτος. Οι άρχουσες ελίτ που είχαν αναδειχθεί μέσα από τις αναταράξεις και τις περιπλοκές της μεταπολεμικής ιστορίας δεν στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Επέδειξαν αμηχανία στις στρατηγικές επιλογές τους για το μέλλον της χώρας.

Κουβαλώντας στους μάλλον αδύναμους ώμους τους μια ιστορία πολέμων, χρεοκοπιών και προπάντων εμφυλιοπολεμικών καταστάσεων, οι άρχουσες ελίτ θεώρησαν ως μοναδική επιλογή να εντάξουν την Ελλάδα στους μεγάλους δυτικούς συνασπισμούς και να την αφήσουν εκεί. Παράλληλα έδωσαν απόλυτη προτεραιότητα στις φιλοδοξίες και στις ματαιοδοξίες τους: πολιτικές, επιχειρηματικές, υπαρξιακές.

Με το πέρασμα των δεκαετιών, η αντίληψη της ενσωμάτωσης στην Ευρώπη έγινε εθνική ιδεολογία και κεντρικός άξονας διαμόρφωσης της εθνικής-κοινωνικής συγκρότησης. Γκρέμισαν θεσμούς, ήθη και έθιμα, παραδοσιακές αξίες και πολιτιστικά πρότυπα μόνο και μόνο για να εμπεδώσουν την μετριότητά τους ως αυθεντία. Έγιναν μεταπράτες ενός σχεδόν μηδενιστικού και ασύμβατου με τον Ελληνισμό εκσυγχρονισμού, στο όνομα πάντα του εξευρωπαϊσμού.

Απώλεια ευθύνης και ηθικής

Στα χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, μάλιστα, οι κυβερνήσεις και η κάστα των μεταπρατών κυρίαρχων του χρήματος εξέπεμψαν έναν συμπλεγματικό «αντιεθνικισμό», θεωρώντας ότι η εποχή των εθνικών κρατών έχει τελειώσει. Υπέπεσαν σε βαρύ ολίσθημα, υποστηρίζοντας ότι η Ελλάδα είναι μια περιοχή του ευρωπαϊκού κεκτημένου, και όχι η ιδιοκτησία του ελληνικού έθνους.

Η αναξιοκρατία, η ευνοιοκρατία και η αυθαιρεσία που καλλιέργησαν, προκειμένου να δομήσουν τον προσωπικό τους μύθο και τον ανοίκειο στις περισσότερες περιπτώσεις ιδιωτικό πλούτο κατέληξε για τους Έλληνες μέγκενη. Διαδοχικές λανθασμένες και ατυχείς στρατηγικές οδήγησαν στη χρεοκοπία πριν από μια οκταετία. Ακριβώς επειδή η ηθική των πραγμάτων, αλλά και η ευθύνη των επιλογών και των πρακτικών είχαν απολεσθεί χρόνια πριν.

Έτσι, η διαχείριση της χρεοκοπίας εξελίχθηκε με τέτοιο τρόπο που έχει καταστήσει την Ελλάδα στην καλύτερη περίπτωση «αποικία χρέους» και στη δυσμενέστερη ένα «failed state» (αποτυχημένο κράτος). Για την Ελλάδα το ζητούμενο πλέον δεν είναι η έξοδος από τα Μνημόνια, αλλά οι ιδέες και τα πρόσωπα που θα την ξανακάνουν κράτος, δηλαδή εθνική ιδιοκτησία.

Slpress

Η παγκόσμια ελληνική ιδιαιτερότητα | Ο μικροαστικός κρατικός μονοπωλιακός καπιταλισμός μας |

του Κώστα Λαμπρόπουλου

Την μεταπολεμική εποχή, η Ελλάδα παρουσίασε ορισμένες χαρακτηριστικές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ηπείρου που την καθιστούν ανεπανάληπτα μοναδική.

Πρώτο, ήταν η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία ο β' παγκόσμιος πόλεμος κατέληξε -τελικά- σε έναν εμφύλιο πόλεμο.

Δεύτερο, ο εμφύλιος αυτός πόλεμος διαδραματίστηκε σύμφωνα με το πρότυπο της αγροτικής εξέγερσης στην ύπαιθρο με επισκοπούμενη την επακόλουθη κατάκτηση των πόλεων (μαοϊσμός) κατ' αντιστροφή του προτύπου της προλεταριακής εξέγερσης στις πόλεις με επιζητούμενη την επακόλουθη κατάκτηση της υπαίθρου που είχε παγιωθεί στην Ευρώπη από την εποχή της Οκτωβριανής Επανάστασης (λενινισμός).

Τρίτο, ο εμφύλιος πόλεμος τερματίστηκε με την ήττα του κομμουνιστικού κινήματος αλλά όχι και με τη ολοσχερή συντριβή των δυνάμεών του. Σημαντικά τμήματα του ΚΚΕ και του Δημοκρατικού Στρατού διέφυγαν στις γειτονικές χώρες και διασώθηκαν για να έχουν στη συνέχεια παρανόμως ενεργή πολιτική παρέμβαση στην Ελλάδα.

Τέταρτο, οι πολλές φορές απροκάλυπτα σαδιστική βία που οι νικητές άσκησαν επί των ηττημένων και ο αστυνομικός κοινωνικός αποκλεισμός τους έδωσε τη δυνατότητα στους ηττημένους (σε συνδυασμό με την προηγούμενη ιδιαιτερότητα) να ιδεολογικοποιήσουν τη θυματοποίησή τους και να διαμορφώσουν ένα ηγεμονικό δίπολο «Καλού» - «Κακού» / «Προόδου» - «Αντίδρασης» / «Λαού» / «Κυβέρνησης» που εξορισμού αποκλείει κάθε συναινετικό συμβιβασμό μεταξύ των αντιμαχόμενων δυνάμεων. Το κυνήγι της «εκλογικής αυτοδυναμίας», δηλαδή κομματικής αυθαιρεσίας, εγγράφεται σ' αυτή την ιδεολογική κοσμοαντίληψη.

Πέμπτο, η υποβοηθούμενη από τη σοβιετική ισχύ κομμουνιστική επανάκαμψη («Με το όπλο παρά πόδας») αποτελούσε ένα πραγματικό ενδεχόμενο στο μυαλό και την καρδιά μιας κοινωνικά ασήμαντης άρχουσας τάξης (το Παλάτι) που είχε επιβιώσει και επεβίωνε χάριν της ιμπεριαλιστικής προστασίας και βοήθειας, πρώτα βρετανικής, μετά αμερικανικής και, τέλος, ευρωπαϊκής.

Απέναντι στη μόνιμη απειλή της σοβιετικής εισβολής, η άρχουσα τάξη στην Ευρώπη αντιπαράθεσε στον κεντρικό σχεδιασμό σε αξίες χρήσης του σταλινισμού τον κρατικό μονοπωλιακό καπιταλισμό (αναπτυξιακό σχέδιο, κρατική βιομηχανία στους στρατηγικούς τομείς, εκτεταμένη κρατική παρέμβαση, δημόσιες υπηρεσίας κοινωνικής πρόνοιας, κ.λπ.). Την ευρωπαϊκή αυτή στρατηγική ακολούθησε και η άρχουσα τάξη στην Ελλάδα.

Έκτο, και για την ανάλυσή μας σημαντικότερο, μετά την αποκατάσταση της εύθραυστης -στο πλαίσιο του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων- τάξης, η κοινωνική αδυναμία της νικήτριας άρχουσας τάξης (δεύτερο κόμμα η ΕΔΑ με 24,42% στις εκλογές του 1958) την υποχρέωσε να αναζητήσει στήριγμα στη μικροαστική τάξη (καραμανλισμός αρχής γενομένης από την αντιπαροχή).

Πρακτικά, το μετεμφυλιακό αντεπαναστατικό κράτος μετασχηματίστηκε -λειτουργικά βαθμιαία μεν, πολιτικά σπασμωδικά δε- σε πελατειακό κράτος της μικροαστικής τάξης των πόλεων η οποία στη συνέχεια συμπαρέσυρε πρώτα την εργατική τάξη (Ένωση Κέντρου) και μετά την αγροτιά (ΠΑΣΟΚ). Η κίνηση αυτή ολοκληρώθηκε το 1981 με την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ.

Το αποτέλεσμα ήταν η διαμόρφωση μιας παγκόσμιας οικονομικο-κοινωνικής πρωτοτυπίας: διαμορφώθηκε ένας κρατικός μονοπωλιακός καπιταλισμός ... μικροαστικού χαρακτήρα που τροφοδοτούνταν πρώτα από τους ευρωπαϊκούς πόρους που μεταβιβάζονταν υπερ της σύγκλισης και μετά από το δανεισμό στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές.

Το σύστημα αυτό αποτελούταν από τρείς οικονομικούς τομείς: α) έναν εκτεταμένο κρατικό τομέα, β) έναν σημαντικό ιδιωτικό τομέα που, ωστόσο, αποτελούταν από ένα μικρό πλήθος μεγάλων επιχειρήσεων, ξένων και εγχώριων, και τέλος, γ) έναν εκτεταμένο μικροαστικό τομέα εκατοντάδων χιλιάδων αστικών μικροεπιχειρήσεων και αγροτικών εκμεταλλεύσεων.

Η υπερανάπτυξη του παρεμβατικού κράτους και η αλόγιστη οικονομική διαχείριση των συστατικών φορέων του κοινωνικού κράτους επέφεραν συμπληρωματικά την υπερανάπτυξη ενός ιδιωτικού τομέα πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων που ανατροφοδοτούσε θετικά την κρατική επέκταση στην κοινωνία και το δημοσιονομικό εκτροχιασμό.

Αυτή η θετική αλληλεπιδραστική δυναμική ανάμεσα στον κρατικό και τον ιδιωτικό τομέα περιόρισε, σχεδόν μέχρι πλήρους εκμηδενισμού, την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Τρία είναι τα σημαντικότερα προσδιοριστικά χαρακτηριστικά του ελληνικού συστήματος:

Πρώτο, ενώ για όλες τις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες η συμμετοχή του εισοδήματος από μισθωτή εργασία στο εθνικό εισόδημα κυμαίνεται από 70% έως 80%, στην Ελλάδα βρίσκεται στο ... 33%!

Δεύτερο, ο κοινωνικός τομέας της οικονομίας συμπιέστηκε σε επίπεδο λειτουργικής ασημαντότητας. Οι παραγωγικοί συνεργατισμοί αγαθών και υπηρεσιών είναι απλώς ανύπαρκτοι και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ήταν και είναι προμηθευτικοί ή / και διάθεσης προϊόντων, δηλαδή οικονομικές οργανώσεις καθαρά μικροαστικού χαρακτήρα.

Τρίτο, το «κοινωνικό» κράτος συνυφάνθηκε πλήρως με το «πελατειακό» κράτος.

Με όρους λειτουργικούς το αναπτυξιακό υπόδειγμα που διαμορφώθηκε ήταν ανεπαρκώς εξωστρεφές για το συνολικό επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας, ενεργειακά σπάταλο και εχθρικό ως προς το περιβάλλον που στηριζόταν πρωτίστως από τη μια στις δημόσιες προμήθειες και τα δημόσια έργα και από την άλλη στην εγχώρια ιδιωτική κατανάλωση και τις ιδιωτικές επενδύσεις σε ακίνητα που όλα τους χρηματοδοτούνταν σε υπέρμετρο βαθμό από το δανεισμό και τροφοδοτούνταν, κυρίως, από εισαγωγές.

Η αποβιομηχάνιση στο εσωτερικό -που συμπληρώθηκε από σημαντικές άμεσες παραγωγικές επενδύσεις στο εξωτερικό, εγγύς και απώτερο- δεν συνοδεύτηκε από την μαζική στοχευμένη αναβάθμιση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων των εγχώριων ανθρώπινων πόρων που θα έθετε τις βάσεις για την ανάπτυξη της εγχώριας νέας βιομηχανίας (τροφίμων, έξυπνων δομικών υλικών, βιοκλιματικών συστημάτων και κατασκευών, υλικών συσκευασίας, κ.λ.π) αλλά αυτό αφέθηκε στην τύχη του να ανταγωνίζεται άνισα τα εν τω μεταξύ εισρέοντα διαδοχικά κύματα μεταναστών, νόμιμων και παράνομων, για θέσεις εργασίας χαμηλής προστιθέμενης αξίας και να αναζητά θέσεις απασχόλησης ανάλογες των υψηλών προσόντων του στο εξωτερικό.

Αλλά και ούτε το ίδιο το αναξιοποίητο διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό προσπάθησε από την πλευρά του να συμβάλλει στην επίλυση του δικού του προβλήματος με όρους κοινωνικής επιχειρηματικότητας.

Τέλος, ο δημόσιος, ευρύτερος δημόσιος και δημοτικός τομέας επέδειξαν απόλυτη θεσμική ακαμψία στη δημιουργία νέων παραγωγικών κλάδων οικονομικής δραστηριότητας (π.χ. ανακύκλωση υλικών, επεξεργασία απορριμμάτων, Α.Π.Ε., διαχείριση φυσικών πόρων, πολιτισμός, αρχαιολογία / ιστορία, κ.λ.π.).

Με τη σειρά της, η εκμηδένιση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας εξάλειψε κάθε στοιχείο ανταγωνισμού, άρα και ελέγχου κόστους / οφέλους, στην παραγωγή και διάθεση των λεγόμενων «δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών» η λίστα των οποίων -εκτός όλων των άλλων- αυξανόταν συνεχώς. Η μη θέση κοινωνικών περιορισμών κόστους / οφέλους στην κρατική δραστηριότητα επέτρεψε στο εκάστοτε πολιτικό διοικητικό και διαχειριστικό προσωπικό της να μην εισάγει (για προφανείς λόγους ίδιας αυτοσυντήρησης και αναπαραγωγής) τη χρήση του οικονομικού λογισμού της αξίας στις λειτουργίες και δραστηριότητες των επί μέρους δημόσιων / δημοτικών φορέων. Ο πολιτικός εξοστρακισμός του οικονομικού λογισμού της αξίας παρήγαγε τη γνωστή δυναμική υπερδανεισμού του δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και δημοτικού τομέα.

Όσο αυτός ο υπερδανεισμός τελούταν στο πλαίσιο του εθνικού και μη μετατρέψιμου νομίσματος, της Δραχμής, το ισοζύγιο πληρωμών αποτελούσε το μηχανισμό της συνολικής μακροοικονομικής και δημοσιονομικής εξισορρόπησης (υποτίμηση).

Μετά την ένταξη στη ζώνη του ευρώ την 1η Γενάρη 2002, που επέφερε επίσης τη δραματική μείωση των επιτοκίων τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού δανεισμού, ο μηχανισμός του ισοζυγίου πληρωμών εξουδετερώθηκε πλήρως.

Συνεπώς, η χρεοκοπία του Ελληνικού Δημοσίου θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί μόνο διαμέσου της εισαγωγής του αποκεντρωμένου οικονομικού λογισμού της αξίας (= έσοδα - έξοδα - αποσβέσεις) σε όλους ανεξαιρέτως τους συστατικούς φορείς του δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και δημοτικού τομέα της οικονομίας. Η μεταρρύθμιση αυτή, όμως, δεν έγινε ποτέ και συνεπώς δεν κατέστη δυνατή η ανακοπή της ενδογενούς ροπής προς τη χρεοκοπία του κράτους.

Τελικά, αυτή επήλθε το 2009 και αφού είχε προηγηθεί η (εντελώς αδικαιολόγητη) υπερπροσφυγή στο δανεισμό εκ μέρους της κυβέρνησης Καραμανλή για την αντιμετώπιση των αναμενόμενων απ' αυτή επιπτώσεων της ευρω-ατλαντικής χρηματοπιστωτικής κρίσης (που τελικά δεν υπήρξαν στον υπερβολικό βαθμό που τις προέβλεπε ο τότε Υπουργός Οικονομικών κ. Αλογοσκούφης).

Πρακτικά τα Μνημόνια 1, 2 και 3 που επιβλήθηκαν σε όλες τις διαδοχικές κυβερνήσεις για την ευρωσική διάσωση της χώρας αποτελούν ταυτόχρονα και το πρόγραμμα εξάλειψης του μικροαστικού και του κρατικού τομέα στην οικονομία και του παράλληλου μετασχηματισμού της σε μια οικονομία πλήρως ανοικτής στο διεθνές πολυεθνικό κεφάλαιο.

Η σαφής αυτή εξέλιξη και προοπτική δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με «αντιμνημονιακά μέτωπα και αγώνες», ούτε με τη «δραχμική Λαοκρατία». Τα συνδυασμένα εκλογικά αποτελέσματα ΣΥΡΙΖΑ και ΛΑΕ έκλεισαν αυτό το πολιτικό κεφάλαιο. Τα συνδυασμένα εκλογικά αποτελέσματα ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν ανοίγουν κανένα νέο πολιτικό κεφάλαιο.

Κάθε απόπειρα χάραξης μιας εναλλακτικής πορείας για τη χώρα και τους ανθρώπους της οφείλει να ξεκινήσει από την απάντηση στο θεμελιώδες αναπτυξιακό δίλημμα που σήμερα αντιμετωπίζουμε:

επιστροφή στη βιομηχανία έντασης εργασίας και ανάπτυξη βασισμένη πάνω στο φθηνό κόστος της εργασίας ή

μετάβαση σε μια μεταβιομηχανική οικονομία υπηρεσιών διεθνούς εμβέλειας και ανάπτυξη βασισμένη πάνω στην υψηλή προστιθέμενη αξία της εργασίας.

Χωρίς την απάντηση σ' αυτό το θεμελιώδες αναπτυξιακό δίλημμα κάθε εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο είναι -απλώς- έωλο.

https://redlineagrinio.gr/publications/kostaslampropoulos/5151-pagkosmia-elliniki-idiaiterotita-mikroastikos-kratikos-monopoliakos-kapitalismos-kosta-lampropoulou