Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τα άλλα δύο λήμματα.

Διαβάζοντας τα προηγούμενα άρθρα εύλογα θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία απορία. Εντάξει αυτό το πλέγμα εξουσίας με τους κοτζαμπάσηδες μπορεί να ήταν βάρβαρo, το ίδιο βάρβαρες όμως δεν ήταν  και οι αστικές τάξεις  στις άλλες χώρες;

Ας δούμε τις ιδιομορφίες σε σύγκριση με την πχ. Γαλλία.

Η Γαλλική επανάσταση ήταν καθαρά κοινωνική , δεν είχαν στον σβέρκο τους τον ξένο δυνάστη.

Μετά εκεί στράφηκε η αστική τάξη προσεταιριζόμενη τον λαό εναντίον της φεουδαρχικής τάξης (βασιλιάς, φεουδάρχες, κληρικοί) και την νίκησε. Βέβαια μετά υποχρεώθηκε να πατάξει και τους πληβείους που εξεγέρθηκαν.

Αντίθετα στην Ελλάδα φεουδάρχες και αστική τάξη συμπίπτουν. Είναι τα ίδια άτομα πού έχουν υψηλότατες θέσεις στο φεουδαρχικό σύστημα με τον Τούρκο Σουλτάνο επικεφαλής αλλά ταυτόχρονα δραστηριοποιούνται σαν έμποροι, σαν τοκογλύφοι κλπ. σαν αστική τάξη. Αυτοί αντιδράνε, δεν θέλουν την επανάσταση αντίθετα οι έλληνες έμποροι εκτός της οθωμανικής αυτοκρατορίας είναι ένθερμοι οπαδοί της επανάστασης.

Κατόπιν αφού υποχρεώθηκαν να λάβουν μέρος στην επανάσταση κάνουν ότι μπορούν για να βρούν καινούργιο κηδεμόνα Αγγλία, Γαλλία για να διατηρήσουν τα πλούτη τους και τα αξιώματα τους. Νικάνε στους εμφύλιους και με τον Όθωνα επισφραγίζετε η νίκη τους εναντίον του λαού. Ο λαός στερείται όλων των δικαιωμάτων του που δεν πρόλαβε να αποκτήσει, η παραμικρή ανυπακοή αντιμετωπίζεται με την σφαγή και κατόπιν με την Γκιλοτίνα.

Η μόνη αναλαμπή δημιουργείται με τον Ε.Βενιζέλο πού δυστυχώς από ένα σημείο και ύστερα υποχωρεί και κλίνει προς δικτατορικές και φασιστικές πρακτικές. Αυτό το βιολί συνεχίζεται έως την πτώση της χούντας δηλαδή ότι δεν ανέχεται η ελληνική ολιγαρχία μαζί με τους ξένους προστάτες τους την οποιαδήποτε παραχώρηση δικαιωμάτων στον λαό, τον βλέπει σαν κοπάδι προβάτων προς λεηλασία αγαθών και σφάξιμο. Φυσικά αναγκάζεται να κάνει κάποιες παραχωρήσεις μετά από αιματηρούς αγώνες του λαού. Ο λαός παθιάζεται ακόμα και με το άκουσμα λέξεων όπως ελευθερία, δικαιοσύνη, παιδεία, δουλειά κλπ. και γίνεται έρμαιο των δημαγωγών πολιτικάντηδων.

Μετά το 1974 η ολιγαρχία μαζί με τους ξένους προστάτες αρχίζουν να βάζουν νερό στο κρασί τους, η επέμβαση και κατοχή μέρους της Κύπρου από την Τουρκία , η άνοδος παγκόσμια του κύρους της Σοβιετικής ένωσης , τα ενδυναμωμένα ΚΚ , τα νικηφόρα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, οι αγώνες του ελληνικού λαού-λαών αρχίζουν να συνυπολογίζονται.

Πλέον βασική τακτική είναι η διάβρωση των αριστερών και δημοκρατικών κομμάτων, οι χρηματισμοί, οι πιέσεις, οι εκβιασμοί, η πλύση εγκεφάλου μέσω των καινούργιων τεχνολογικών επιτευγμάτων όπως η τηλεόραση, το ιντερνέτ, το χρέος των ιδιωτικών νοικοκυριών, ο καταναλωτισμός με δανεικά, οι ήπιες μορφές καταναγκασμού.

Αυτό το τρίπτυχο εξουσίας στην ελλάδα παραμένει με κάποιες αλλαγές σε βάρος του παραγωγικού κεφαλαίου. Κοτζαμπάσηδες-μεταπράτες, εφοπλιστές-αναλλοίωτη αξία μέσα στον χρόνο , φαναριώτες- η πολιτική και οικονομική ελίτ πού σπουδάζει στο εξωτερικό ( ΗΠΑ , Αγγλία κλπ.) κατόπιν έρχεται και αναλαμβάνει νευραλγικά πόστα στον κρατικό μηχανισμό, στην οικονομία , στην πολιτική.

Το οποίο τρίπτυχο εξουσίας είναι ο πυλώνας, ο βασικός παράγοντας, ή προϋπόθεση ώστε να υπάρχει η ξένη εξάρτηση.

Είναι τόσο δυνατό πού όταν Πρωθυπουργοί το αμφισβήτησαν στο ελάχιστο βρέθηκαν να φεύγουν κυνηγημένοι από την χώρα ή να βλέπουν να διαλύεται το κόμμα τους.

Διαβάζοντας το τελευταίο κατόρθωμα της επιτροπής για τα 200 χρόνια να καλέσουν τις προστάτιδες δυνάμεις, αναρωτήθηκα για να τιμήσουν τί; Την δολοφονία του Καποδίστρια ή την επιβολή ενός αδίστακτου καθεστώτος ανελευθερίας και της γκιλοτίνας εναντίον των αγωνιστών της επανάστασης, του βασιλιά Όθωνα και της αντιβασιλείας; Αλλά από τους φαναριώτες αυτής της χώρας τι άλλο μπορείς να περιμένεις.

Διαβάζουμε από την καθημερινή τμήμα άρθρου για το πώς αντιλαμβάνονται τις διεθνείς σχέσεις και πόσο εκτός της πραγματικότητας βρίσκονται όπως και η εν λόγω εφημερίδα.

Η μεγάλη έκπληξη του 2021

Παύλος Παπαδόπουλος

26.10.2020

Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές της «Κ», ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει αποστείλει τρεις επίσημες προσκλήσεις: στον διάδοχο του θρόνου της Μεγάλης Βρετανίας πρίγκιπα Κάρολο, που εκπροσωπεί τη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄, στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν και στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ισχυρός συμβολισμός

Εκείνο που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι η υγιής φιλοδοξία της κ. Αγγελοπούλου για τους εορτασμούς εκτεινόταν ώς πρόσφατα πέρα από την πρόσκληση στην Αθήνα των τριών αρχηγών κρατών που προστάτευσαν τον Αγώνα και εγγυήθηκαν την Ανεξαρτησία. Η κ. Αγγελοπούλου είχε αποφασίσει να καλέσει στην Αθήνα τον Ταγίπ Ερντογάν, με το σκεπτικό ότι η πιθανή αποδοχή της πρόκλησης από τον Τούρκο πρόεδρο θα ήταν μια ελληνοτουρκική πρωτοβουλία ειρήνης και φιλίας με παγκόσμια εμβέλεια που θα μπορούσε να οδηγήσει τους εμπλεκόμενους ακόμα και στο Νομπέλ Ειρήνης.

Κάτι πού μένει να διερευνηθεί αν δεν έχει ήδη γίνει είναι το ποσοστό συμμετοχής του ξένου κεφαλαίου στις ημέρες μας στην παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα.

Σήμερα πολύ φοβούμαστε επειδή εκλείπουν και όχι μόνο πλέον οι παράγοντες πού ανάγκαζαν την ολιγαρχία να νερώνει το κρασί της ότι σιγά -σιγά ξανά γυρνάμε στην παλιά εποχή προτού του 1974, αλλά ας επανέλθουμε στο κύριο θέμα μας.

3. Μαυροκορδάτος 'Αλέξανδρος.

Γεννήθηκε στό Άρναούτκιοϊ τής Κωνσταν­τινουπόλεως, τό 1791. Ή γενηά του κρατούσε άπό τή Χίο καί ήταν έγκατεστημένη στό Φανάρι τής Πόλης, γι' αυ­τό καί τά μέλη της όπεκαλούντο Φα­ναριώτες. Πατέρας του ήταν ό Νικό­λαος Μαυροκορδάτος καί τη μάνα του ιήν έλεγαν Σμαράγδα, τό γένος Καρατζά. Μετά τις σπουδές του στην Κων­σταντινούπολη πήγε στήν 'Ιταλία και συνέχισε την έκπαίδευσή του, στις πο­λιτικές, κυρίως, έπιστήμες. "Εμαθε ξέ­νες γλώσσες. Μιλούσε κι έγραφε κα­λά τά γαλλικά, ιταλικά, άγγλικά καί τουρκικά. Ό θείος του Ιωάννης Καρατζάς όταν διωρίστηκε ηγεμόνας τής. Βλαχίας, πήρε, τό 1812, στό Βουκουρέ­στι, τόν 'Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο γραμματέα του. Τό πόστο έκεϊνο ισοδυναμούσε μέ υπουργική θέση. "Οταν ό Καρατζάς άναγκάστηκε νά έγκαταλείψη τή Βλαχία έφυγε καί ό Μαυρο­κορδάτος, τό 1819, στην Αύστρία καί ύστερα στήν 'Ιταλία όπου έγκαταστάθηκε. Στήν Πίζα γνωρίστηκε μέ τόν 'Ιγνάτιο, τόν άλλοτε μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας και μέ τόν ποιητή Σέλλεϋ. Ό Τσακάλωφ έμπασε τόν Μαυρο­κορδάτο στό μυστικό τής Φιλικής Ε­ταιρείας και ό έξυπνος Φαναριώτης έννόησε ότι πλησιάζει ό καιρός άποφασιστικών γεγονότων γιά τόν Ελληνι­σμό. Φιλόδοξος καθώς ήταν, δέν ήθελε νά μείνη έξω άπό τά μεγάλα πόστα,

παρά τό γεγονός όχι άνήκε στή συντη­ρητική μερίδα τών Φιλικών, που έπιθυμούσαν τήν άναβολή τοΰ Αγώνα. "Οταν ή άρχηγία τής Φιλικής δόθηκε στόν Αλέξανδρο Ύψηλάντη χόλιασαν στην Πίζα και ό 'Ιωάννης Καρατζάς καί οί άλλοι πού τόν περιτριγύριζαν. 'Αποφάσισαν ν' άντιδράσουν καί νά πα­ραμερίσουν τους Ύψηλάντηδες γιά νά κυβερνήσουν αυτοί σέ περίπτωση που θά έλευθερωνόταν ή Ελλάδα. Κατα­στρώσανε σχέδιο δράσεως καί άφού άρχισε ή 'Επανάσταση ό Μαυροκορδάτος κατέβηκε στην έπαναστατημένη Έλλάδα τόν 'Ιούλιο τοΰ 1821 για νά προ- ετοιμάση τό έδαφος, νά προσκληθή ώς ηγεμόνας ό θείος του 'Ιωάννης Καρα­τζάς. Είχε μαζί του τόν Γάλλο άξιωματικό Μαξίμ Ρεμπώ, πού τόν πήρε άπό τή Μασσαλία καθώς καί άλλους ξέ­νους άξιωματικούς καί μερικούς "Ελ­ληνες, τόν Νικόλαο Λουριώτη, Γεώρ­γιο Σέκερη κλπ. Μέ τό πλοίο πού ήρ­θε μετέφερε καί μιά ποσότητα πυρομαχικών καί άλλων εφοδίων. Λογάρια­ζε νά ξεμπαρκάρη στην Πάτρα, γιατί έφημερίδες γαλλικές, που διάβασαν οτίι Μασσαλία, παρουσίαζαν την Πάτρα καί αύτή άκόμα τήν Τριπολιτσά στά χέρια τών Ελλήνων. 'Ανάμεσα Γλαρέτζας καί Κεφαλλωνιάς έμαθαν άπό τούς έπιβαίνοντες μιας ψαρόβαρκας πώς τήν Πάτρα τήν είχαν οί Τούρκοι. Αύτό τούς άνάγκαοε ν' αλλάξουν πορεία καί νά τραβήξουν γιά τό Μεσολόγγι, όπου τους υποδέχτηκαν μ' ένθουσιασμό οϊ κάτοικοι καί οί έκεί καπεταναίοι. 'Α­κούοντας έκείνους πού συνώδευαν τόν Μαυροκορδάτο νά τόν προσαγορεύουν «πρίγκιπα» έθεώρησαν μεγάλη τιμή καί καλή τύχη τήν άφιξή του έκεί. Ό Μαυ­ροκορδάτος, που λογάριαζε νά πάη στο αχαϊκό στρατόπεδο νά συναντήση τόν Π. Πατρών Γερμανό, που θά τού χρη­σίμευε στήν έκτέλεση του σχεδίου του καί τής αποστολής του, δέν άπογοητεύτηκε άπό τήν αναγκαστική άλλαγή πο­ρείας. Άνίχνευσε πολιτικά τό έδαφος καί είδε πώς μηορούσε νά χρησιμοποιήση τήν Δυτική Ελλάδα ώς βάση καί ορμητήριο γιά τις παραπέρα ένέργειές του. 'Αποφάσισε νά εκμεταλλευτή τις πρώτες έντυπώσεις, καί στις άντιθέσεις τών καπεταναίων τής περιοχής έκείνης είδε μιά θαυμάσια ευκαιρία νά έπιβληθή αυτός, μιας καί είχε νά κάνη μέ άγράμματους καί άπλοϊκούς ανθρώ­πους. Στό Μόριά εκείνη τήν έποχή, μιας καί ό Κολοκοτρώνης μέ τόν Δ. Ύψηλάντη έπηρέαζαν αποφασιστικά τήν κατάσταση, δέν έμενε χώρος γιά σοβαρή ύπονομευτική δράοη, έναντίον τους. Άριστοτέχνης δέ ό Μαυροκορδά­τος οτήν κατάστρωοη οχεδίων μακράς πνοής, έγραψε οτόν Ύψηλάντη ότι μπαίνει στις προσταγές του καί περι­μένει νά τόν διατάξη ώς «δούλον πιστόν τής πατρίδος». Ό άγαθός Ύψηλάντης τόν κάλεσε στό στρατόπεδο τών Τρικόρφων γιά νά ουνεννοηθούν. Περ­νώντας ό Μαυροκορδάτος οτήν 'Αχαΐα συναντήθηκε μέ τόν Άθαν. Κανακάρη καί Άνδρέα Ζαΐμη, που τού χάρισε εις ένδειξη φιλίας ένα περίφημο άτι άρα- βικό. "Εμαθε δέ άπό αυτούς ό Μαυρο­κορδάτος καί γιά τή διάσταση τών προ­κρίτων τής Πελοποννήσου καί τού Ύ­ψηλάντη. 'Αλλά παρά τήν ευχάριστη γι' αυτόν καί πολύτιμη αυτή πληροφο­ρία δέν βιάστηκε ό Μαυροκορδάτος να πάη στά Τρίκορφα, γιατί περίμενε τόν Κωοτάκη Καρατζά μέ τον όποιον είχαν ουμφωνήοει νά συναντηθοϋν στήν Άχαΐα. Καθυστέρησε λοιπόν περνώντας τόν καιρό του σαν περιηγητής μ' έπισκέψεις στά διάφορα μοναστήρια καί χωριά της 'Αχαΐας. "Οταν έφταοε στήν Άχαία και ό Καρατζάς μέ τόν θ. Νέγρη, καταστρώσανε, πέντε όλόκληρες μέρες, στά Καλάβρυτα, τις λεπτομέ­ρειες του σχεδίου τους γιά τήν υπονόμευση τής θέσεως του Ύψηλάντη. Α­φήσε δέ ό Μαυροκορδάτος τους δυο συνεργάτες του στή Βυτίνα καί ό ϊδιος προχώρησε κι έφτασε στά Τρίκορφα, Στις 14 Αύγούοτου 1821. Έκεί, ό μέν Κολοκοτρώνης δέν άργησε νά έννοήση τόν υποκριτικό καί σατανικό χαρακτή­ρα τού Μαυροκορδάτου, καί δέν έδει­χνε κανένα σεβασμό στή βελάδα που φορούοε ό νεοφερμένος αυτός ψευτο- πρίγκιπας, ό δέ Ύψηλάντης ξεγελάστηκε άπό τά υποκριτικά του φερσίματα. θεωρώντας άφοσιωμένο πατριώτη τόν Μαυροκορδάτο, που παρίστανε τόν ουδέτερο, στην υπάρχουσα διάσταοη, τόν διώρισε πληρεξούσιό του γιά την διοικητική όργάνωση τής Στερεας Ελλάδας. Είχε καλλιεργήσει τό έδα­φος ό ίδιος ό Μαυροκορδάτος καί τόν είχαν ζητήσει, μέ άναφορές, διάφοροι παράγοντες τής περιοχής. Ό Ύψηλάν­της τόν έψοσίαοε μέ θερμά συστατικά γράμματα πρός τους καπεταναίους τής Στερεάς, καί τόν ξαπόστειλε χωρίς νά φαντάζεται ότι έσι ό ίδιος βοηθούσε στην υπονόμευση τής ιδίας του θέσεως. Ό Μαυροκορδάτος όργάνωοε μεθοδικά την άντίδραση κατά του Ύψηλάντη. Έδεσε τις δυνάμεις των κοτζαμπάσηδων καί των πολιτικάντηδων σ΄ ένα ένιαίο μέτωπο κατά των στρατιωτικών, που, μέ τις νίκες τους έναντίον των Τούρκων, είχαν άποχτήσει έπιρροή καί τούς άμφισβητούσαν την έξουσία. Μέ στήριγμα τά Δυτική Ελλάδα καί συμμάχους τους περισσότερους προύχον­τες τής Ανατολικής Στερεάς και του Μοριά κατάφερε νά έκλεγή, στήν Α' Εθνική Συνέλευοη τής Επίδαυρου, πρόεδρος του Έκτελεστικού Σώματος. Ό Κολοκοτρώνης και ό Δ. Ύψηλάντης λογαριάζοντας ώς πρώτο και βασικό στόχο τό διώξιμο των Τούρκων, είχαν τρέξει στήν Άκροκόρινθο πού χρειαζό­ταν ή παρουσία τους έπειδή έπρόκειτο νά παραδοθούν οι έκεί Τούρκοι. Έτσι, κατά πώς είπε ό Κολοκοτρώνης, άφησαν τούς πολιτικάντηδες νά πάνε στήν Επίδαυρο <<νά είπούν τά ψέμματά τους» καί ό Μαυροκορδάτος κατάφερε νά έπικρατήση καί νά σχηματίση τήν πρώτη εκείνη κυβέρνηση καί νά παραμερίση τόν Ύψηλάντη. 'Όπως αναφέ­ρει ό Φωτάκος, πρώτος ό Μαυροκορδά­τος «έσυμβούλευσε τόν Μάρκον Μπότσαρην και λοιπούς νά ζητήσουν μισθόν» πράγμα πού είχε καταστρεπτική έπίδραοη στήν Έπανάσταση, άφου έσπερνε τή διαίρεοη καί άλλοίωνε τόν έθελοντικό χαρακτήρα του έπαναοτατικού στρατού. Λίγους μήνες αργότερα, κι ένώ είχε μαθευτή πώς ό Χουρσίτ έτοίμαζε τήν έχθρική στρατιά πού όδήγησε ό Δράμαλης κατά τής έπαναστα- τημένης Ελλάδας, ό Μαυροκορδάτος, άντί νά σταθή στήν έδρα του Έκτελεστικού, όπου ή παρουσία του ήταν άναγκαία, μέ θέσπισμα του Βουλευτικού Σώματος επικυρωμένο καί άπό τό Έκτελεστικό, στις 11 Μαΐου 1822, πήρε δίμηνη άδεια και δικτατορική έξουσία, καί πήγε στή Δυτική Ελλάδα, για να διευθύνη έκεί τά πολιτικά καί στρατιωτικά πράγματα. "Όσο καί αν ήταν άναγκαία ή όργάνωση τής Δυτικής Στέ­ρεας, ή άναχώρηση έκείνη του Μαυροκορδάτου, σέ τέτοιες ώρες, φανερώνει την πάγια ταχτική του ν' άφήνη τούς άλλους νά «βγάζουν τά κάστανα άπ' τη φωτιά». Ό φυσικός δρόμος της μεγάλης έχθρικής στρατιάς που έτοιμαζόταν στή Λάρισα περνούσε από τήν Ανατολική Ελλάδα στό Μοριά. Ό Μαυροκορδά­τος πήγε οτη Δυτική Ελλάδα, όπου, θέλοντας μάλιστα νά παραστήση καί τόν στρατηλάτη, όδήγησε στην καταστροφή του Πέτα (βλ. λ.). Στέκε­ται βαρειά ή ευθύνη του γι" αυτό, κα­θώς καί γιά τήν προσχώρηοη στούς Τούρκους του Γεωργίου Βαρνακιώχη, που ήταν ό πιό σημαντικός άπό τους καπεταναίους τής Αιτωλοακαρνανίας.

Τόν ίδιο μήνα, "Ιούλιο τού 1822, πού έγινε ή μεγάλη καταστροφή των Ελ­λήνων καί φιλελλήνων οτό Πέτα, ό μεγάλος άντίπαλος του Μαυροκορδάτου, ό Κολοκοτρώνης τσάκισε τη στρατιά του Δράμαλη στό Μοριά. Δύσκολο πιά στεκόταν στό Μαυροκορδάτο νά γυρίση άποτυχημένος και χρεωκοπημένος έκεί όπου ό άντίπαλός του είχε άποθεωθή. 'Έξυπνος καθώς ήταν έννόη­σε ότι θά έπρεπε νά θεωρήση τά όνει­ρά του γκρεμισμένα καί τή σταδιοδρο­μία του τελειωμένη στήν έπαναστατημένη Ελλάδα, έάν έγύριζε ώς φυγάς στήν Πελοπόννησο. Γ΄ αυτό είδε ώς μοναδική λύση καί σανίδα σωτηρίας τήν όργάνωση κάποιας άμυνας στό Μεσο­λόγγι, όπου ήδη ό Θανάσης Ραζηκότσικας είχε άρχίσει, πολύ πριν, νά κατασκευάζη όρισμένα όχυρωματικά έργα. Έτσι, τό γεγονός ότι άπό τις άποτυχίες του ό Μαυροκορδάτος βρέθηκε σέ δεινή θέση καί άπ" αυτό αποφάσισε νά μείνη και νά όργανώση τήν άμυνα τού Μεσολογγίου, ώφέλησε άργότερα τόν "Αγώνα, γιατί φάνηκε, μετά τήν κάθοδο και τήν άποτυχία των Τούρκων πασά­δων, ότι μπορούσε ή μικρή έκείνη πό­λη των ψαράδων νά γίνη προπύργιο των έπαναστατημένων Ελλήνων. Oi φίλοι και υμνητές του Μαυροκορδάτου σύγχρονοί του και κατοπινοί, βρή­καν τήν ευκαιρία νά τονίσουν ώς μεγά­λη προσφορά του τήν άξιοποίηση του Μεσολογγίου, χωρίς νά λογαριάζουν ότι χωρίς τις άποτυχίες του Φαναριώτη αυτού πολιτικού στή Δυτική Ελλά­δα, μπορούσε ν' άποτελέση προπύργιο του 'Αγώνα τό Σούλι καί νά μήν πα­τηθούν καί άφανιστούν άπό τις έχθρικές στρατιές τόσες περιοχές και νά μήν κινδυνέψη τόσο άμεσα και σοβαρά ή Επανάσταση.

Ώς θριαμβευτή βγήκαν καί υποδέ­χτηκαν τόν Μαυροκορδάτο oι κοτζαμ­πάσηδες καί πολιτικάντηδες, που είχαν μαζευτή στό Αστρος για τή δεύτερη Εθνική Συνέλευση, στίς 10 του "Απρί­λη του 1823. Τόν όνόμασαν «άλλον Ουασιγκτώνα». Παρ" όλ΄ αυτά όμως βρέθηκαν υποχρεωμένοι νά τόν υποβι­βάσουν, άπό τή θέση του προέδρου του "Εκτελεστικού Σώματος στή θέση του άρχιγραμματέα. Ό ίδιος υποκρίθηκε, άπό άνάγκη, ότι παραδέχεται ώς ανώ­τερο του τόν Πετρόμπεη πού όρίστηκε πρόεδρος τού "Εκτελεστικού Σώματος.

Λίγο άργότερα, όταν έγινε άντιπρόεδρος τοϋ Έκτελεστικού ό Κολοκοτρώ­νης, ό Μαυροκορδάτος βρέθηκε σέ δύσκολη θέση. Δέν περνούσαν οί μαλα­γανιές του, και τά δόλια φερσίματά του, στόν πολύπειρο καί πανέξυπνο Γέ­ρο του Μοριά. Φρόντισε λοιπόν νά πάρη την προεδρία τοϋ Βουλευτικού Σώ­ματος καί άπό εκείνη τη Θέση νά έκπορθήση αργότερα την έξουσία. Την ευκαιρία τή δημιούργησε ό ίδιος, ένεργώντας νά φύγη ό πρόεδρος του Βου­λευτικού 'Ιωάννης Όρλάνδος για την 'Αγγλία προς άναζήτηση δανείου. Γιά νά προχωρήση δέ άνεμπόδιστος στήν έφαρμογή του σχεδίου του ύποκίνησε, δόλια, έξοδο τοϋ Έκτελεστικού Σώμα­τος στήν 'Ανατολική Στερεά 'Ελλάδα. Καί ενώ ύποσχέθηκε ότι θά πήγαινε καί ο ίδιος, καί ξεκίνησαν τά άλλα μέλη, αυτός έμεινε στήν Τριπολητσά γιά νά γίνη πρόεδρος του Βουλευτικού. Μά­ταια ό Πετρόμπεης, ό Κολοκοτρώνης κλπ. έπερίμεναν τον Μαυροκορδάτο στό Κλημεντοκαίσαρι της Κορινθίας ο­πού είχαν φτάσει. Ό Κολοκοτρώνης γυρίζοντας στην Τρυτολιτσά έμίλησε άγρια στό Μαυροκορδάτο γιά τόν δόλιο τρόπο του καί ύστερ' απ' αυτό, νύχτα, έφυγε ό Μαυροκορδάτος γιά την "Υ­δρα, όπου άντάμωσε τούς Κουντουριωταίους και τους έπεισε ότι μπορούν νά κυριαρχήσουν στην έπαναστατημένη Ελλάδα μέ τίς λίρες του δανείου πού θά έρχονταν. "Ετσι μπήκαν οι βάσεις τοϋ έμφυλίου πολέμου (βλ. λ.) πού άρχισε μέ τάν συγκρότηση νέου Έκτε- λεβτικού Σώματος, μέ πρόεδρο τόν Γε­ώργιο Κουντουριώτη, τόν Γενάρη τοϋ 1824. Ή πολιτική του Μαυροκορδάτου άπέδωσε καρπούς, τη διαίρεση των έπαναστατημένων Ελλήνων καί τό άδελφοκτόνο αίματοκύλισμά τους. Αύτός φέρνει τάν κυριώτερη εύθύνη γι' αυ­τό. ΤΗταν ό σατανικός άρχιτέκτονας τοϋ έμφυλίου σπαραγμού. "Αν καί είχε άναγκαστή νά παραιτηθή άπό την προ­εδρία τοϋ Βουλευτικού, ήταν ό σύμβουλος του Κουντουριώτη, που τόν εί­χε κάνει ό Μαυροκορδάτος νά φαντά­ζεται δτι αυτός ήταν ό πιό άξιος άν­θρωπος γιά νά γίνη βασιλιάς της Ελ­λάδας που θά γεννιότανε άπό τη στάχτη καί άπό τά αίματα. Ό άδίστακτος Φαναριώτης γαργάλιζε τή φιλοδοξία τού Υδραίου προύχοντα κι έκμεταλλευότανε την κουφόνοιά του γιά νά τόν όδηγή έκεί όπου ήθελε. Πραγμα­τικά μέ τις εγγλέζικες λίρες του δα­νείου, τό Έκτελεστικό του Κουντου­ριώτη πλήρωνε τους μισούς "Ελληνες νά πολεμάνε τούς άλλους μισούς, μέ άποτέλεσμα νά κινδυνέψη νά σβήση ή Έπανάσταση μέ τόν ερχομό τοϋ Μπραϊμη. 'Αφού πλέον είχε υποκινήσει τόν έμφύλιο πόλεμο στό Μοριά, ό Μαυρο­κορδάτος είχε περάσει πάλι στό Μεσολόγγι, τέλη Νοεμβρίου του 1823, όπου κατάφερε τούς τοπικούς παράγοντες νά τόν άναγνωρίσουν Γενικό Διευθυν­τή της Δυτικής Ελλάδας. Ό Καραϊ- σκάκης δέν τόν άναγνώριζε, γι' αύτό και ό Μαυροκορδάτος του σκάρωσε βα­ριά κατηγόρια γιά προδοσία. Διώρισε καπεταναίους καί προύχοντες πού τόν δίκασαν καί τόν άποκήρυξαν ώς προ­δότη τής Πατρίδας, άρχές 'Απριλίου 1824. Γιά τόν Μαυροκορδάτο βασικό κριτήριο στήν τοποθέτηση ένός άνθρώπου, ένός άγωνιστή, δέν ήταν τά προ­σόντα καί ό βαθμός πού μπορούμε νά ώφελήση τόν 'Αγώνα, τήν Πατρίδα, μά ό βαθμός της άφοσιώσεώς του προς τό πρόσωπό του.

"Οσο καιρό έζησε ό Βυρωνας στό Μεσολόγγι, ό Μαυροκορδάτος πάσχιζε νά έχη την εύνοιά του καί μέ τά χρή­ματα του λόρδου νά δημιουργή δική του κατάσταση καί υποτακτικούς. Τε­λειώνοντας ό έμφύλιος πόλεμος ό Μαυ­ροκορδάτος ξαναγύρισε σχό Μοριά. Τόν είχε άνησυχήσει τό άνέβασμα του Κωλέτη πού έπαιξε τόν πρώτο ρό­λο στή νίκη έναντίον των «άνταρτών». Παρακίνησε λοιπόν τόν Γ. Κουντουριώτη νά άναλάβη ό ίδιος άρχηγός τής έκστρατείας κατά των Τούρκων τής Πάτρας πού ήταν έτοιμοι νά παραδο­θούν. Μά καθώς πρόλαβε ό Μπραίμης καί ξεμπάρκαρε ατά Μοθοκόρωνα, μα­ταιώθηκε η εκστρατεία έκείνη τού Γ. Κουντουριώτη, που άμαθος καθώς ήταν κι έπειδή άρρώστησε, θέλησε νά διορίση άλλον άρχιστράτηγο πού θά όδη- γούσε τούς Έλληνες κατά των Άραπάδων. Ό Κολοκοτρώνης τότε ήταν φυλακισμένος οτήν 'Ύδρα. Ό Μαυρο­κορδάτος έπεισε τόν Κουντουριώτη καί διώρισε άρχιστράτηγο έναν θαλασσινό άξιωματικό, τόν Κυριάκο Σκούρτη. Καί αύτό γιά νά μην δοθή ή άρχιστρατηγία σέ καπετάνιο τής ξηράς καί σέ περί­πτωση νίκης κατά των Άραπάδων δοξαστή, καί γίνη έπικίνδυνος γιά τούς πολιτικάντες, όπως έγινε μέ τόν Κολοκοτρώνη. Ή συμβουλή έκείνη τού Μαυροκορδάτου είχε τραγικές συνέπειες καί διαλυτική έπίδραση στά ελληνικά σώματα που έπήγαν ν' άντιμετωπίσουν τόν Μπραίμη. Γι' άλλη μιά φορά ό

Μαυροκορδάτος άναγκάστηκε νά κινδυνέψη, στή Σφακτηρία, καί σώθηκε μέ τό πλοίο «"Αρης* που έσπασε τόν κλοιό των έχθρικών πλοίων. Άρχι- γραμματέας τού Εκτελεστικού Σώμα­τος καί σύμβουλος τού Κουντουριώτη, ό Μαυροκορδάτος κατάφερε μετά τις συμφορές πού έπισώρευσε ή πολιτική του μέ τόν έρχομό καί του Μπραΐμη, νά άναγκάση τους πιό σημαντικούς πο­λιτικούς και στρατιωτικούς παράγον­τες τής έπαναστατημένης Ελλάδας νά ζητήσουν τήν προστασία τής 'Αγγλίας. Ό άναγκαστικός και μονόπλευρος ε­κείνος προσανατολισμός ήταν έργο τού Μαυροκορδάτου κυρίως, που έπαιξε ρόλο πρωταγωνιστή σ' αυτή τήν ύπόθεση. Ετσι, άφού μέ τά δάνεια πού χρη­σίμεψαν στο αιματοκύλισμα των Ελλή­νων έδεσε τήν Ελλάδα οικονομικά στους Εγγλέζους κεφαλαιούχους, μέ τήν πράξη περί «προστασίας» τήν έδε­σε και πολιτικά στο άρμα τής 'Αγγλίας. Ό πιό πιστός ^Αγγλος πράκτορας τής άγγλικής πολιτικής στήν Ελλάδα δέν θα μπορούσε νά έπιτύχη τόσα ύπέρ τής 'Αγγλίας, όσα ό Μαυροκορδάτος τής πρόσφερε μέ την πολιτική του, καί τΙς ένέργειές του σέ όλους τούς τομείς. Μέ διπλωματική μαεστρία και δεξιοτεχνία κατάφερε νά ταυτίση γιά ένα χρο­νικό διάστημα τά συμφέροντα τής 'Αγ­γλίας μέ τά συμφέροντα τής έπαναστατημένης Ελλάδας. Έγινε ό άρχη­γός τού «άγγλικού κόμματος», όπως τ' όνόμαζαν τότε οι 'Έλληνες.

'Αφού έπεσε τό Μεσολόγγι καί ή Τρίτη Εθνική Συνέλευση κατάργησε τήν χρεωκοπημένη κυβέρνηση τού Γ. Κουντουριώτη, έπεσε καί ό Μαυροκορδάτος άπό τό πόστο του άρχιγραμματέα. Κι έπειδή δεν είχαν είδεί τίποτε αξιόλογο οί 'Έλληνες άπό τήν άγγλι- κή «προστασία* ώς τότε, ήτανε φυσικό νά πέση και σέ άνυποληψία καί ό Μαυ­ροκορδάτος καϊ τό κόμμα του. Περιορί­στηκε σέ παρασκηνιακές ένέργειες καί άκολούθησε άργότερα τόν Κόχραν (βλ. λ.) δταν ήρθε σχό Σαρωνικό καί όδήγησε στον θάνατο του Καραϊσκάκη καί στήν καταστροφή του 'Ανάλατου (βλ. λ.). Ό Καποδίστριας διώρισε τον Μαυροκορδάτο μέλος του «Πανελληνίου», πρόεδρο του Οικονομικού Φροντιστηρίου καθώς καί σέ άλλα σημαντικά πό­στα. Μά όλες αυτές οί θέσεις δέν ήταν δυνατόν νά ικανοποιήσουν την άμετρη φιλοδοξία του Φαναριώτη πολιτικού Λογάριαζε πώς αν δέν υπήρχε ό έπιφανής αυτός 'Έλληνας, που είχεν έκλεγή Κυβερνήτης της Ελλάδας, άλλη θά ήταν ή δική του θέση κι έπιρροή στους έλευθερωμένους Έλληνες. Ό Καποδίστριας τον επίσκιαζε. Γι' αυτό και τον έβλεπε μέ φαναριώτικη μοχθηρία που ήξερε νά την κρύβη μέχρι που νά του φτιάξη τόν τάφο. 'Αφού παραι­τήθηκε άπό τ' άξιώματα που του είχε δώσει ό Κυβερνήτης, έγινε ό έγκέφαλος της άντικαποδιστριακής εκστρα­τείας. Μέ την κρυφή καί φανερή βοή­θεια των φίλων του νΑγγλων όργάνωσε τήν άντιπολίτευση κατά του Κυ­βερνήτη. "Οργανά του είχε κυρίως τούς 'Υδραίους προύχοντες καί τούς δυσαρεστημένους κοτζαμπάσηδες. Πα­ρακίνησε τόν Μιαούλη νά κάψη τόν έθνικό στόλο οτόν Πόρο. 'Αργότερα έ­λεγε ό ίδιος ό Μιαούλης, γιά τήν πρά­ξη του αυτή, μέ βαθύ άναοτεναγμό: «Ό ραδιούργος ό Μαυροκορδάτος μέ κατάφερε νά βάλω φωτιά... και εις τό ίδιο μου τό σπίτι...». Δέν πέρασαν δυό μήνες μετά τό κάψιμο του στόλου καί ό Καποδίστριας έπεσε νεκρός, δολοφο­νημένος άπ' τούς Μαυρομιχαλαίους 'Ηθικός αυτουργός του έγκλήματος έ- κείνου μαζί μέ τούς "Αγγλους καί τούς Κουντουριωταίους ήταν και ό Μαυρο­κορδάτος.

Στά κατοπινά χρόνια, έπί "Οθωνα, ό Μαυροκορδάτος χρημάτισε πρωθυ­πουργός, υπουργός καί πρεσβευτής. Ή άδελφή του, Αικατερίνη, είχε παντρευτή τόν Σπυρίδωνα Τρικούπη ό οποίος στήν ιστορία που έγραψε γιά τήν 'Ελ­ληνική Επανάσταση προσπάθησε νά σκεπάση τις ευθύνες τού γυναικαδέλ­φου του και νά έξωραΐση τόν ρόλο του. Ό Μαυροκορδάτος πέθανε τό 1865, μά ή πολιτική του και τα έργα του, ιδιαί­τερα κατά τόν μεγάλον άπελευθερωτικόν 'Αγώνα, είχαν βαρειές κι έπιζήμιες έτππτώσεις σέ όλη την κατοπινή εξέλιξη του έθνικού καί κοινωνικού βίου των νεοελλήνων. Στάθηκε ό κα­κός δαίμονας τής Ελληνικής Έπαναστάσεως. Ό πιο τρανός δολιοφθορέας τής ένότητας των έπαναστατημένων Ελλήνων. 'Αδίστακτος ραδιούργος και μηχανορράφος. Πολιτικάντης άριστος μέ παθιασμένη φιλοδοξία. Ό χει­ρότερος άπό τούς Φαναριώτες πού ήρ­θαν στήν έπαναστατημένη Ελλάδα.

Τις άναμφισβήτητες ικανότητές του τις χρη­σιμοποίησε πιότερο γιά τό κακό καί σπάνια γιά τό καλό των ξεσηκωμένων ραγιάδων. Ή προσφορά του στόν δι­πλωματικό τομέα δέν είναι δυνατόν νά άντισταθμίση τήν τρομερή καί άνυπολόγιστη ζημιά πού έκανε στήν Πατρί­δα μέ τά φερσίματά του.

Συμπερασματικά μπορεί νά είπωθή ότι μέ λιγώτερα ολοκαυτώματα, αιμάτινες θυσίες καί καταστροφές, θά πε­τύχαιναν περισσότερα οι έπαναστατημένοι Έλληνες χωρίς τόν Μαυροκορδάτο.

Γιοί του ήταν, ό Νικόλαος, που χρη­μάτισε βουλευτής, υπουργός καί πρε­σβευτής, καί ό Γεώργιος που έκανε πρεσβευτής στή Ρώμη.

4. Επίδαυρος.

άρχαία ελληνική πόλη τής 'Αργολίδας. Κοντά οτά έρείπιά της, στο χωριουδάκι Πιάδα, έγινε ή Α' Εθνική Συνέλευση τών έπαναστατημένων Ελλήνων, πού πήρε τό όνομα τής Έπιδαύρου, και άρχισαν οί έργασίες καί τής Γ' Έ θ ν. Συνελ ε ύ σ ε ω ς πού σταμάτησαν όταν μαθεύτηκε πώς έπεσε τό Μεσολόγγι.

Καί αύτή άκόμα ή αύτοχειροτόνητη Γερουσία τής Πελοποννήσου, πού συγ­κροτήθηκε στις Καλτεζιές, στήν ιδρυ­τική της πράξη ώριζε τή θητεία της μέ­χρι πού νά πάρουν οί 'Έλληνες τήν Τριπολιτσά. 'Έπρεπε λοιπόν νά συγκροτηθή όπωοδήποτε μιά εθνική συνέλευοη μετά τό πάροιμο τής Τριπολιτσάς, πού άποτέλεοε πραγματικά όρόσημο τού 'Αγώνα, γιατί οτερεώθηκε πλέον ή Έπανάοταοη στύ Μόριά. ΤΗταν άνάγκη άμέση νά λείψη τό διοικη­τικό, πολιτικό καί όργανωτικό χάος πού είχε δημιουργηθή. Μά οί πολιτικάντες καί οί κοτζαμπάσηδες δέν είχαν λό­γους νά βιαστούν γιά τή συνέλευση. Μέ τό πάρσιμο τής Τριπολιτοάς έκείνοι πού άπόχτησαν δύναμη, δόξα και τις συμπάθειες, καί τό θαυμασμό τοΰ λαού, ήταν οί στρατιωτικοί. Ο Κολοκοτρώνης, ό Υψηλάντης κλπ.

Κατά τών στρατιωτικών, πού αντι­προσωπεύανε καί τή συντριπτική πλειοψηφία τού έπαναστατημένου λαού, ό Μαυροκορδάτος όργάνωσε κι έδεσε τις δυνάμεις τών κοτζαμπάσηδων, τών τρα­νών δεσποτάδων καί των πολιτικάντη­δων καί στάθηκε ό εγκέφαλος τής κα­τά τού Ύψηλάντη αντιπολιτευτικής εκ­στρατείας. Όσο περισσότερος χρόνος περνούσε, μέχρι που νά γίνη ή έθνική συνέλευση, τόοο καλύτερα ήταν γι' αυ­τούς. Ή μεγάλη επιτυχία τών στρα­τιωτικών στήν 'Γριπολιτσά, θ' άλλάργευε χρονικά καί θά μειωνόταν ή πρώτη συγ­κλονιστική έντύπωση οτό λαό. θά τούς δινόταν δέ καιρός νά οργανωθούν καλύ­τερα καί νά παρουσιαστούν στή συνέ­λευση, ως ένα ενιαίο μέτωπο καί νά διεκδικήσουν την εξουσία.

Ό Ύψηλάντης όμως, ξεκινώντας άπό ελατήρια πατριωτικά, γιά νά λείψη τό χάος καί ή άκυβερνησία καί ή αβεβαιό­τητα στά πολιτικά, στρατιωτικά καί διοι­κητικά πράγματα, ώς αντιπρόσωπος του αδελφού του Αλεξάνδρου, γενικού έπιτρόπου τής άνωτάτης Αρχής τής Φι­λικής Εταιρείας, πού όργάνωσε τόν 'Αγώνα, έκάλεσε, μέ εγκύκλιες προσ­κλήσεις, αντιπροσώπους άπό τις επαρ­χίες, τόν Οκτώβριο του 1821. Μά κα­θώς δεν γίνονταν τότε κανονικές εκλο­γές καί ό κόσμος ήταν άγράμματος καί φτωχός, πληρεξούσιοι ή παραστάτες, ό­πως τούς έλεγαν, τών έπαρχιών, πα­ρουσιάστηκαν οί κοτζαμπάσηδες, δεσπο­τάδες καί μερικοί καλαμαράδες.

"Αρχισαν νά μαζεύωνται στό 'Άργος όπου θά γινόταν ή συνέλευση. Τελευ­ταίοι έφτασαν, καθυστερημένοι, οί πρού­χοντες τής Άχαΐας, γιατί περίμεναν τόν Μαυροκορδάτο άπό τή Δυτική Ελ­λάδα, γιά νά πάνε μαζί. 'Επειδή όμως δέν βρίσκανε κατάλληλη τήν ατμόσφαι­ρα στό "Αργος, όπου ήταν μαζεμένα πολλά στρατεύματα γιά τήν πολιορκία τ' Άναπλιού, άλλαξαν, ό Μαυροκορδάτος καί ή φατρία του, τόν τόπο τής συνελεύσεως. 'Αποφάσισαν νά πάνε α­πόμερα, στήν ΙΙιάδα, για να μπορούν, μακρυά άπό τήν πίεση τοΰ αρματωμέ­νου λαού, νά ενεργήσουν τά σχέδιά τους και νά είναι κοντά στή θάλασσα, ώστε αν τους παρουσιαζόταν ανάγκη νά έμπαιναν στά πλοία καί νά πήγαι­ναν οτά νησιά. Μέ τούς Ύδροσπετσιώτες προύχοντες τά είχαν ταιριάζει..

Ό Κολοκοτρώνης θεωρώντας, καί πο­λύ σωστά, τούς Τούρκους έχθρούς, καί όχι τούς πολιτικούς του άντιπάλους, βλέποντας αύτά, έπεισε τόν Ύψηλάν­τη νά πάνε στήν Κόρινθο, πού οι Τούρ­κοι του κάστρου ήταν στενοχωρημένοι καί σέ λίγο παραδόθηκαν. "Ετσι άφη­σαν, όπως έλεγε ό Κολοκοτρώνης, τούς πολιτικάντες «νά πάν νά ειπούν τά ψέ­ματά τους» στήν ΙΙιάδα καί αύτοί έτρεξαν στό στρατιωτικό τους χρέος κατά τών Τούρκων. Δέν ήταν ότι δέν εν­νοούσε ό Κολοκοτρώνης τή σημασία τών πράξεων τών αντιπάλων τους καί τήν ευχέρεια πού τούς έδιναν, μά δέν θεωρούσε σωστό (καθώς καί άλλη φο­ρά του δόθηκε ευκαιρία νά τονίση), ν' άρχίσουν εμφύλιο πόλεμο, τήν ώρα μά­λιστα πού οί Τούρκοι άκόμα κρατού­σαν δυνατά κάστρα, όπως τής Κόριν­θου, τ' Άναηλιού, τής Κορώνης καί τής Πάτρας.

"Αρχισαν λοιπόν τις εργασίες τους, όσοι μαζεύτηκαν στήν Πιάδα, στις 20 Δεκεμβρίου του 1821. Πρόεδρο τής συ­νελεύσεως εκλέξανε τό Μαυροκορδάτο καί αύτουνού τό πνεύμα έκυριάρχη- σε. Καταργήσανε τά σύμβολα καί τή σημαία τής Φιλικής Εταιρείας γιά νά φανή ότι δέν είχε καμιά σχέση ή Ελ­ληνική 'Επανάσταση μέ τίς επαναστα­τικές όργανώσεις τής Ευρώπης, καρ­μπονάρων κλπ. 'Αντί τον φοίνικα ώρισαν τήν Άθηνά, στή σφραγίδα της Διοι- κήσεως, καί άντί τή μαύρη σημαία τή γαλανόλευκη. "Οσο κι αv άπομακρύνθηκαν όμως άπό τόν άρματωμένο λαό, αύτός έβάραινε καί άπό μακρυά στίς άποφάσεις τών πατέρων έκείνων τού έθνους. Τό πολίτευμα που ψηφίστηκε τήν 1 'Ιανουάριου του 1822 άπό τή συνέλευση, καί που κύριος συντάχτης του ήταν ό 'Ιταλός νομομαθής Γκαλλίνα, καθιέρωνε φιλελεύθερες άρχές, τήν πολιτική ισότητα, τήν άνεξιθρησκεία κτλ. 'Ονομάστηκε «προσωρινό πολίτευ­μα της Ελλάδος». Ή συνέλευση δια­κήρυξε: «Έν όνόματι τής 'Αγίας καί άδιαιρέτου Τριάδος, τό Ελληνικόν "Ε­θνος, τό υπό τήν φρικώδη όθωμανικήν δυναστείαν μή δυνάμενον νά φέρη τόν βαρύτατον καί άπαραδειγμάτιστον ζυ­γόν τής τυραννίας, καί άποσείσαν αυ­τόν μέ μεγάλας θυσίας, κηρύττει σή­μερον διά των νομίμων παραστατών του, εις έθνικήν συνηγμένην συνέλευσιν, ένώπιον θεού καί άνθρώπων, τήν πολιτικήν αύτού ύπαρξιν καί άνεξαρτησίαν». Αύτή στάθηκε ή πρώτη επίση­μη πράξη πού παρουσίαζε τήν Ελλά­δα ώς οργανωμένο κράτος. Σύμφωνα μέ τόν οργανικό νόμο τής Έπιδαύρου, όπως όνόμασαν τό πρώτο εκείνο σύν­ταγμα, που ψηφίστηκε άπό τή συνέλευ­ση, τήν έκτελεστική έξουσία θά τήν άσκούσε τό Εκτελεστικό Σώμα πού τό έλεγαν καί Νομοτελεστικό, τήν δέ νο­μοθετική έξουσία θά τήν άσκούσε τό Βουλευτικό Σώμα πού θά είχε 70 μέ­λη. "Οσο γιά τή δικαστική έξουσία, θά ήταν ξεχωριστή καί άνεξάρτητη άπό τίς άλλες δυό. Τό δικαστικό σώμα δόμως τό διόριζαν τά δυό άλλα σώματα.

Οΐ άποφάσεις τού Βουλευτικού Σώ­ματος, γιά νά έχουν ισχύ, έπρεπε νά τίς έπικυρώνη τό Εκτελεστικό Σώμα. "Ε­τσι, μέ τή διάταξη αύτή τό 'Εκτελε­στικό άποχτούσε δικτατορικές έξουσίες άφού μπορούσε νά μήν έγκρίνη όσα θά ψήφιζε τό Βουλευτικό. Αύτό δημιουρ­γούσε φαύλο κύκλο καί μάλιστα σέ στι­γμές πού χρειαζόταν νά παίρνονται καί νά έκτελούνται άποφάσεις ζωτικής ση­μασίας μέ γρηγοράδα.

Τό 'Εκτελεστικό Σώμα είχε πέντε μέλη. Πρόεδρος ορίστηκε ό Μαυροκορδάτος, άντιπρόεδρος ό θάνος Κανακά­ρης καί μέλη ό 'Αναγνώστης Δεληγιάννης, ό 'Ιωάννης Όρλάνδος καί ό 'Ιω­άννης Λογοθέτης. Ή έκλογή τοΰ 'Εκ­τελεστικού έγινε στις 15 'Ιανουάριου τού 1822. "Ετσι ό Μαυροκορδάτος γι­νόταν ό δικτάτορας σχεδόν τής έπαναστατημένης Ελλάδας. Γιά νά μή φανή δέ ότι παραμερίσανε όλότελα τόν Ύψηλάντη, τον έκλέξανε πρόεδρο τού Βου­λευτικού, πού καταντούσε θέση διακοσμητική, γιά έναν στρατιωτικό άρχηγό μάλιστα, μιας καί οί άποφάσεις τού Βου­λευτικού έπρεπε νά έγκριθούν άπό τό Εκτελεστικό γιά νά έχουν δύναμη.

Βέβαια, όλ' αυτά, πού έγιναν στήν Επίδαυρο, γιά νά έχουν κάποια πρακτική άξία, έπρεπε νά έχουν τήν άνοχή αν όχι τήν έγκριση τών ισχυρών στρα­τιωτικών παραγόντων τής έπαναστατη- μένης χώρας. Οί καλαμαράδες καί πολι­τικάντηδες, πού μαζεύτηκαν στήν Ε­πίδαυρο, τό έννοούσαν πολύ καλά. Καί γι' αύτό έστειλαν τά πρακτικά καί οτόν Κολοκοτρώνη νά τά ύπογράψη. Καί ά Κολοκοτρώνης, γιά νά μην έρθη άνωμαλία κι έμφύλια ρήξη, άπό πατριωτισμό, τά υπόγραψε, αν και είχε άντιρρήσεις σέ όρισμένα θέματα. 'Υπόγρα­ψαν καί οί άλλοι στρατιωτικοί. Ή θη­τεία των δύο σωμάτων ήταν γιά ένα χρόνο. Στο Έκτελεοτικό Σώμα υπά­γονταν τά διάφορα υπουργεία (μινιστέρια).

Πρίν τελειώσει τις έργασίες της ή συνέλευση, παραδόθηκε ή Άκροκόρινθος στόν Κολοκοτρώνη, οτίς 14 'Ιανουά­ριου τού 1822, καί η κυβέρνηση (το Έκτελεστικό) που έκλέχτηκε, ώρισε γιά έδρα του την Κόρινθο. Ή συνέλευ­ση τελείωσε τις έργασίες της, στίς 16 Ίανουαρίου τού 1822, άφού τήν προη­γούμενη μέρα, οτίς 15 Ίανουαρίου, πε­νήντα τέσσεροι πληρεξούσιοι (παραστάτες) πού παραβρέθηκαν, ύπογράψανε μιά διακήρυξη, όπου γινόταν προ- σπάθεια νά πεισθούν oi Ευρωπαίοι, κυ­ρίως, γιά τούς έθνικούς σκοπούς τού Αγώνα.

Στις 6 'Απριλίου τού 1826 άρχιοε τις έργασίες της, οτήν 'Επίδαυρο, ή Γ' 'Ε­θνική Συνέλευση. Ή κυβέρνηση Γεωργ. Κουντουριώτη, που όδήγησε στούς εμφυλίους πολέμους, και σέ τόσες άλλες συμφορές, δεν είχε παραιτηθή, άλλά ούσιαστικά πλέον ή συνέ­λευση άοκούσε τις έξουσίες. Είχαν μαζευτή διπλάσιος άριθμός πληρεξουσίων, 127, καί ή συνέλευση αυτή έπρόκειτο νά άναθεωρήση τόν όργανικό νόμο (τό σύνταγμα) της 'Επίδαυρου. Οί μεγάλοι φταίχτες, Μαυροκορδάτος καί Γεώργ. Κουντουριώτης, δέν παρουσιάστηκαν οτή Συνέλευση έκείνη. Ό Κουντου­ριώτης είχε τραβηχτή άπό τόν προη­γούμενο μήνα στήν "Υδρα καί ό άρχισυμβουλάτοράς του Μαυροκορδάτος πή­γε οτήν Τήνο, γιά νά ήσυχάση, καθώς έλεγε. Πρόεδρος τής συνελεόεως έκ­λέχτηκε ό Πανούτοος Νοταράς καί άρχιγραμματέας ό Α. Παπαδόπουλος. Μέσα σέ βαρειά άτμόσφαιρα έθνικής ά- παισιοδοξίας συνέχιζαν τις συνεδριάσεις τους οί πληρεξούσιοι. Ή Έπανάσταοη τρεμόσβηνε. Τό Μεσολόγγι περνούσε τίς τελευταίες ημέρες του καί τό Μοριά τόν άλώνιζαν οί όρδές τοΰ Μπραϊμη. 'Από τ' άλλα κάστρα μονάχα τ' Άνάπλι καί τήν Άκροκόρινθο κρα- τούσαν οί "Ελληνες οτήν Πελοπόννησο, καί τήν 'Ακρόπολη οτήν 'Αττική. Πρώτη φροντίδα των πληρεξουσίων ή­ταν πώς θά ένισχυθή τό Μεοολόγγι. Τή δεύτερη μέρα τών έργασιών τους συ- στήσανε μιά έπιτροπή άπό στρατιωτικούς, πού ήταν στή συνέλευση, γιά νά ύποδείξη ποιά μέτρα έπρεπε νά παρ­θούν γιά τή σωτηρία τού Μεοολογγίου. Δέν έγνώριζαν οί πληρεξούσιοι ότι πλησίαζε τό τραγικό καί ήρωϊκό τέλος τής πολιορκημένης πολιτείας. Τήν έπιτροπή τήν άποτέλεσαν ό θ. Κολοκοτρώ­νης, 'Ιωάν. Γκούρας, Άνδρ. Σαφάκας, Άνδρ. Λόντος, Γεώργ. Γιατράκος, Χρ. Περραιβός, Ναοτούλης Δαγκλής καί Γε­ώργιος Μαυρομιχάλης. Οί οτρατιωτικοί αύτοί καταρτίσανε σχέδιο πού τό έπιγράφανε: «Διά νά σώσωμεν τό κινδυνεύον Μεσολόγγιον». Σύμφωνα μ αύτό έπρεπε ό Mιx. Σισίνης, Άνδρ. Ζαΐμης, ό 'Ιωάν. Νοταράς, ό Κανέλλος Δεληγιάννης, ό Παναγ. Γιατράκος, ό θ. Κολοκοτρώνης καί ό Πλαπούτας νά δώσουν άπό ένα άριθμό παλικαριών, (τον ώριζε τό σχέδιο), πού θά έφευγαν γιά τό Μεσολόγγι. Μαζί θά πήγαιναν καί τρακόσιοι στρατιώτες του ταχτικού στρατού. "Ολοι αυτοί θά έφταναν τους χίλιους τετρακόσιχους. Έκτος άπ' αυ­τούς ή Διοίκηση ώφειλε νά διατάξη τη συγκρότηση στρατού, άπό πέντε χιλιά­δες Ρουμελιώτες, που θά βοηθούσε την πολιορκημένη πόλη με τή δράση του έξω καί κοντά στό Μεσολόγγι. Τό σχέδιο αυτό, άφού ύπόδειχνε και τους πό­ρους γιά τή συντήρηση τών σωμάτων αυτών, κατέληγε μέ τή φράση: «Αυτά πρέπει νά διορισθώσι μέ όλην την τα­χύτητα.

Ή Συνέλευση, καί οι στρατιωτικοί πού συντάξανε τό σχέδιο αυτό, δεν εί­χαν πληροφορηθή άκόμη ότι κόπηκε ή επικοινωνία μέ τό Μεολόγγι καί άπό τή θάλασσα. Πάντως, παρά τή γενική ξεχαρβαλωσιά καί τίς συμφορές, είχε δυνάμεις τό άγωνιζόμενο έθνος νά σώση τό Μεσολόγγι. Τό ότι τόσο δραστήρια καταπιάστηκε άμέσως ή συνέλευση μέ τό θέμα, φανερώνει καί τό γενικό ενδιαφέρον καί τή συγκίνηση που προκαλούσε ό κίνδυνος, καί τή συναίσθηση τής εύθύνης. Επειδή άναπαραδιά έ­δερνε τό έθνικό ταμείο, ή συνέλευση έξουσιοδότησε τήν Επιτροπή Ζακύνθου νά εύρη ένα πρόχειρο δάνειο έκατό χιλιάδες ίσπανικά τάληρα, στά Έπτάνησα, καί τό μεγαλύτερο μέρος νά τό διαθέση άμέσως για τό Μεσολόγγι και γιά τό στόλο, πού θά βοηθούσε τό Μεσολόγγι. "Εστειλε τό σχετικό πληρεξούσιο έγγραφο καί κατατοπιστικές όδηγίες γιά τή διαχείριση τοΰ δανείου αύτού. "Αν όλες αυτές οι ένέργειες γί­νονταν πρίν άπό ένα η δυο μήνες, τό Μεσολόγγι θά κρατούσε. Καί αυτό το­νίζει περισσότερο τή βαρεία ευθύνη τού Κουντουριώτη, πού κρατούσε παράνο­μα τήν έξουσία καί άργοπόρησε τή συ­νέλευση, πού έπρεπε νά είχε γίνει άπό τον προηγούμενο χρόνο. "Οταν έφτασε στήν Επίδαυρο ή θλιβερή εϊδηση ότι έπεσε τό Μεσολόγγι έβαλαν, κατά πώς διηγιέται ό Κολοκοτρώνης, όλοι «τά μαύρα». Βιάστηκαν λοιπόν νά εκλέξουν μιά κυβέρνηση. Προτίμησαν μιά πολυ­μελή έπιτροπή πού νά άνττπροσωπεύονται σ' αυτή όλες οί περιοχές, Μοριάς, Ρούμελη, Νησιά. Τήν όνόμασαν «Διοι­κητική Έπιτροπή τής Ελλάδος». Πρόε­δρος τής έπιτροπής εκλέχτηκε ό Άνδρέας Ζαίμης καί μέλη ό Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Άναγνώστης Δεληγιάννης, Γεώργιος Σισίνης, Άν. X. 'Αναρ­γύρου, Δημήτριος Τσαμαδός, Άναγνώστης Μοναρχίδης, Σπυρίδων Τρικούπης, Π. Δημητρακόπουλος, Άνδρέας "Iσκος καί Ιωάννης Βλάχος. Εκλέξανε άκόμα καί μιά έπιτροπή γιά τίς έξωτερικές ΰποθέσεις. Τόν Π. Πατρών Γερ­μανό, τόν Πορφύριο τής "Αρτας, Π. Νοταρά, Βαβ. Μπουντούρη, Α. Κοπανίτσα, Λόντο, Γ. Δαρειώτη, Γ. Αίνιάν, Σ. Καλογερόπουλο, Έμ. Ξένο, Ν. Ρενιέρη καί Ν. Βελισσαρίου. Ή συνέ­λευση έξουσιοδότησε τήν έπιτροπή αυ­τή «νά διαπραγματευθή διά τού έν Κωνσταντινουπόλει "Αγγλου πρέσβεως κυ­ρίου Κάνιγκ τόν μεταξύ τοΰ "Εθνους καί τής όθωμανικής Πόρτας συμβιβασμόν μέ τόν πλέον έπωφελή τρόπον διά τό έλληνικόν "Εθνος καί άνταξίως τών μεγάλων του θυσιών*.

Ό Δ. Ύψηλάντης διαμαρτυρήθηκε μέ αναφορά του στη συνέλευση για τόν μονόπλευρο προσανατολισμό τού έπαναστατημένου έ:θνους προς την 'Αγ­γλία. Μά όσο αγαθές καί τίμιες αν όήταν οί προθέσεις του. ήταν τόσο έξω άπ' την πραγματικότητα που ή διαμαρ­τυρία του έξαγρίωσε τούς πληρεξου­σίους καί ή συνέλευση άποφάσισε νά τού στερήση τά πολιτικά καί στρατιωτικά του δικαιώματα ισόβια. Μέ την έπέμβαση όμως τού Κολοκοτρώνη, που έτόνισε στή Συνέλευση τις υπηρεσίες που πρόσφερε στήν Επανάσταση ή οι­κογένεια των Ύψηλάντηδων καί ό ίδιος ό Δημ. Ύψηλάντης, ή ποινή περιορί­στηκε σ' ένα χρόνο.

Στις 16 'Απριλίου 1826 θεωρώντας την κατάσταση κρίσιμη, αποφάσισε ή Συνέλευση νά διακόψη τις έργασίες της μέχρι την 1 Σεπτεμβρίου 1826. Κα­τά τό διάστημα αυτό θά κυβερνούσε ή Διοικητική Επιτροπή πού τής έδωσε ή συνέλευση δικτατορικές έξουσίες.

'Αφού μέ όλ' αυτά είχε καταργηθή πλέον ή κυβέρνηση Κουντουριώτη, μό­λις στις 17 'Απριλίου κατάφερε νά ύποβάλη τήν παραίτησή της. 'Αλλά και ό Ζαΐμης άργότερα τό ίδιο έκανε. Μέ διάφορες προφάσεις. Κράτησε τήν εξου­σία μέχρι τόν 'Απρίλιο τού 1827, όπότε συνεχίζοντας ή Γ' 'Εθνική Συνέλευση τις έργασίες της στήν Τροιζήνα, έξέλεξε τόν Καποδίστρια κυβερνήτη τής Ελλάδας και μια άντικυβερνητική επι­τροπή γιά νά διοική ώσπου νά έρθη ό κυβερνήτης.