μάλλον θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε το καθεστώς που έχουμε στη χώρα

2023-05-14

Γιά την δημόσια συζήτηση (debate) των πολιτικών αρχηγών.

μάλλον θέλουν να μας κάνουν να ξεχάσουμε το καθεστώς που έχουμε στη χώρα, εντός του οποίου διεξάγονται οι εκλογές σε ελάχιστες μέρες. Το καθεστώς δεν είναι σκέτα μια «σύγχρονη ευρωπαϊκή δυτική χώρα», δεν είναι μια σκέτα «αστική δημοκρατία», δεν είναι μια σκέτα «καπιταλιστική χώρα», δεν είναι σκέτα μια «χώρα που βγήκε από τα μνημόνια» και «πρέπει να πάει μπροστά». Είναι μια χώρα με ένα σκληρό μνημονιακό ημιαποικιακό καθεστώς, υποθηκευμένη για 99 χρόνια στους Δανειστές, σπαρμένη με βάσεις-ορμητήρια των ΗΠΑ, με ελίτ οικονομικές και πολιτικές που υπηρετούν αυτό το καθεστώς και αδιαφορούν ή μάλλον μεγεθύνουν το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας – η οποία αντιμετωπίζει και τον γεωπολιτικό αναδασμό υπέρ του τουρκικού επεκτατισμού, δηλαδή μια εθνική απειλή. Ναι, για αυτό το καθεστώς δεν ακούσατε τίποτα στο «ντιμπέιτ» (όπως το λένε στην ημιαποικία). Απλούστατα επειδή το υπηρετούν και το αναπαράγουν.

https://resaltomag.blogspot.com/2023/05/blog-post_13.html

Εδώ για το τι λένε οι σύγχρονοι τουρκοπροσκυνημένοι.

Τα συμφέροντα των Αμερικανών, των Ευρωπαίων και των ντόπιων παραλήδων, είναι τόσο μεγάλα που καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να τα αγνοήσει και να επιχειρήσει να τα αλλάξει. Καμία κυβέρνηση! Βάλτε το καλά στο μυαλό σας αυτό και μη …μασάτε! Για αυτό εμείς, γελάμε και κοροϊδεύουμε, όταν τύχει να μιλήσουμε με κάποιον ο οποίος έχει προσδοκία για κάποια αλλαγή. Και ο Ανδρέας μιλούσε για αλλαγή, αλλά αυτή η αλλαγή συνίστατο στο να δανειστεί μυθικά ποσά για να αυξήσει τους μισθούς των αφελών και κοντόφθαλμων που τον ψήφιζαν!

https://slpress.gr/politiki/kai-emeis-poy-paschoyme-apo-kommatiki-achromatopsia/

Παρόλα αυτά η επανάσταση του 1821 έγινε και ήταν απείρως δυσκολότερη από μία πραγματική αλλαγή σήμερα.

Όσο για τα δάνεια περισσότερα δανείστηκε αναλογικά ο Μητσοτάκης στο τρίχρονο (1991-1993) της θητείας του ήτοι 30 δις ο δε Ανδρέας στο δωδεκάχρονο (1981-1989 και 1993-1995) 56 δις.

https://www.ot.gr/2021/12/17/oikonomia/fakelos-proypologismoi-1961-2021-poioi-prothypourgoi-fouskosan-to-xreos-sta-400-dis-eyro

Ό Ανδρέας μιλούσε για αλλαγή αλλά δεν διανοήθηκε στην πράξη να την εφαρμόσει ενώ μπορούσε (διαγραφή χρεών, έξοδος από την ΕΟΚ, παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας κλπ.).

Άμα ψηφίζουμε μία ζωή τα ίδια κόμματα τότε σίγουρα δεν μπορεί να υπάρξει η παραμικρή αλλαγή.

Μιάς και αυτά τα κόμματα και οι δημοσιογράφοι των μεγάλων καναλιών είναι μέρος του προβλήματος, αναπαράγοντας και στερεώνοντας την ξένη εξάρτηση.

Δυστυχώς ο δικομματισμός έχει εδραιωθεί στον λαό και δεν φαίνεται καμία ελπίδα πραγματικής αλλαγής άμεσα και στο ορατό μέλλον μόνο(;) μια εθνική καταστροφή που ευχόμαστε ποτέ να μην συντελεστεί, πιθανό θα κινητοποιούσε τον λαό.

Το ξαναλέμε πολλοστή φορά το βασικό πρόβλημα της ελλάδας είναι η ξένη εξάρτηση και η ντόπια ολιγαρχία που έχει ταυτίσει τα συμφέροντα της με τους δυτικούς.

Η νοσηρή κομματοκρατία και η ανυπαρξία πολιτικού λόγου

Παρασκευή, 12 Μαΐου 2023

Του Γεωργίου Χ. Παπασίμου

Μετά και τη πραγματοποίηση του άχρωμου debate των αρχηγών των κοινοβουλευτικών κομμάτων και εισερχόμενοι στην τελική φάση της προεκλογικής πολιτικής περιόδου διαπιστώνουμε την τραγική ανυπαρξία σοβαρού πολιτικού λόγου. Για μια ακόμα φορά ο τοξικός άναρθος και ανορθολογικός λόγος αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο της κομματικής αντιπαράθεσης όπου μέσω της σκανδαλολογίας, του κουτσομπολιού και των προσωπικών επιθέσεων επιχειρείται να αποκρυβεί η μεγάλη πολιτική γύμνια και το αδιέξοδο της νοσηρής κομματοκρατίας, που έχει επικαθήσει και πνίξει τη χώρα.

Τα κυρίαρχα θέματα που αφορούν τη χώρα και συνολικά τον ελληνισμό απουσιάζουν παντελώς από την προεκλογική αντιπαράθεση. Ο δημόσιος λόγος χαρακτηρίζεται από ρηχή αντιπαλότητα, όπου πρωταγωνιστούν οι ασύνδετες και άναρθρες κραυγές εντυπωσιασμού, χωρίς την προοπτική οποιουδήποτε σοβαρού και ολιστικού σχεδίου για το μέλλον της χώρας.

Η άμεση ανάγκη για παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενούς και βιομηχανικού τομέα με στόχο την διατροφική επάρκεια της χώρας, η σοβαρή ανάγκη ανάπτυξης της αμυντικής βιομηχανίας, που αποτελεί ζωτικής σημασίας παράγοντα επιβίωσης του ελληνισμού για την αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, που είναι παρούσα παρά το επιφανειακό μορατόριουμ μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς στην Τουρκία (τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Κιλιτσντάρογλου δεν φείδονται στις διεκδικήσεις κατά της χώρας μας μέσω του αφηγήματος της Γαλάζιας Πατρίδας), η συστηματική τουρκική υπονόμευση της Θράκης και της Κύπρου, οι συνέπειες της συμφωνίας των Πρεσπών δεν αποτελούν καν θέματα συζήτησης στην προεκλογική αντιπαράθεση. Επιπροσθέτως, το τεράστιο δημόσιο χρέος, μέσω του οποίου έχει υποθηκευτεί η ανεξαρτησία και η ουσιαστική κυριαρχία της χώρας, το ιδιωτικό χρέος μέσω του οποίου συντελείται από τα θεσμοθετημένα κερδοσκοπικά funds η μεγαλύτερη εκποίηση του εθνικού πλούτου και απειλείται η κατοικία μεγάλης μερίδας των Ελλήνων, το επερχόμενο νέο σύμφωνο σταθερότητας της Ε.Ε. από το 2024 και η σκληρή λιτότητα, που θα επιβληθεί στα ήδη εξαντλημένα κατώτερα οικονομικά τμήματα της ελληνικής κοινωνίας και στη μεσαία τάξη που συνθλίβεται ήδη από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, η ανακοπή της φυγής των Ελλήνων επιστημόνων (παράδειγμα υπάρχει ήδη τεράστια έλλειψη αναισθησιολόγων στη χώρα), η επανάκαμψη των Ελλήνων μεταναστών και τέλος η αντιμετώπιση του οξύτατου δημογραφικού προβλήματος απουσιάζουν από το λασπώδες και χαοτικό περιβάλλον της προεκλογικής περιόδου.

Εντυπωσιάζει, δε, το γεγονός ότι ακόμα και το μείζον ζήτημα των υποκλοπών που έπληξε το δημοκρατικό κεκτημένο και το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, δεν έχουν το χρόνο και τη βαρύτητα που θα περίμενε κανείς αντικειμενικά σ αυτήν την προεκλογική περίοδο.

Το κρίσιμο και βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από αυτή τη συνειδητή έλλειψη είναι ότι δεν υπάρχουν ιδιαίτερα στα κόμματα εξουσίας ουσιαστικές πολιτικές διαφορές ως προς το διαχειριστικό αφήγημα τους. Πρόκειται για μείζονα κίνδυνο για τη χώρα, αφού η απουσία σοβαρών πολιτικών ηγεσιών και κομμάτων με όραμα κα αποφασιστικότητα για υλοποίηση αυτού οδηγεί το πολιτικό σύστημα σε πλήρη αποτελμάτωση και τη χώρα συνολικά στην παρακμή. Και αυτό γιατί στον ίδιο αστερισμό κινούνται λίγο έως πολύ και τα υπόλοιπα μικρότερα κόμματα εντός και εκτός βουλής, αφού κανένα από αυτά δε έχει έστω και θεωρητικά μια συνολική εναλλακτική λύση για τη χώρα και αξιόπιστη ηγεσία που μπορεί να την εφαρμόσει. Ο μεγάλος απών από αυτήν την εκλογική διαδικασία είναι ένα δημοκρατικό προοδευτικό πατριωτικό πολιτικό κίνημα που με βάση την ιδεολογία του αριστερού πατριωτισμού θα έθετε τα μεγάλα υπαρξιακά προβλήμτα της Ελλάδος.

Πρόκειται για οξύ σύμπτωμα μιας μακρόχρονης παρακμιακής πορείας, λόγω και της δραματικής σύγκλισης των υπαρχόντων κομμάτων επί των κεντρικών ζητημάτων, ανεξαρτήτως των επιφανειακών ιδεολογικών διαφορών τους, που εμφανίστηκε κατά την ύστερη Μεταπολίτευση, απέκτησε σταθερά χαρακτηριστικά κατά την περίοδο του μνημονιακού οδοστρωτήρα και παγιώθηκε πλέον στην εποχή της μεταμνημονικής κηδεμονίας με τη μορφή ενός αναθεωρημένου τοξικού δικομματισμού, που προέκυψε στις εκλογές του 2019.

Η Ν.Δ. παρά τα αρχικά φιλελεύθερα επικοινωνιακά φληναφήματα με στόχο την αλίευση των ψηφοφόρων του κέντρου επανέκαμψε γρήγορα στα κλασσικά παλαιο-δεξιά χαρακτηριστικά της με κύριο όχημα την άγρια νομή του Κράτους. Κατά την τετραετή, σχεδόν, διακυβέρνηση της έχει διευρυνθεί η οικονομική ανισότητα, έχει γιγαντωθεί η ψηφοθηρική επιδοματική πολιτική ψίχουλων στη μεγάλη πλειοψηφία του λαού που πένεται εν μέσω σκληρής ανόδου του πληθωρισμού και τον υπεραυξήσεων στην ενέργεια και στα τρόφιμα, ενώ την ίδια ώρα γιγαντώνεται ο πλούτος, που διοχετεύεται στα συγκεκριμένα κανάλια της παρασιτικής ολιγαρχίας. Πέραν του κοινωνικού και ηθικού ζητήματος που προκύπτει από αυτό, η χώρα κινδυνεύει να απωλέσει και την τελευταία της ευκαιρία χρησιμοποιώντας κατάλληλα τα χρήματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης να προχωρήσει στοιχειωδώς στην αλλαγή του σαθρού και επικίνδυνου παρασιτικού οικονομικού συστήματος της. Πέραν, δε, αυτών το σκάνδαλο των υποκλοπών κατέδειξε περίτρανα αφενός το αδιέξοδο και επικίνδυνο πρωθυπουργικό εξουσιαστικό σύστημα και αφετέρου την πλήρη αδιαφορία της κυβέρνησης για το εναπομείναν κύρος των ενδιάμεσων θεσμών του κράτους, όπως για παράδειγμα της ΕΥΠ, που την μετέτρεψε από θεσμό επιφορτισμένο για την εθνική ασφάλεια σε θλιβερό παράρτημα κομματικής ιδιοτέλειας.

Από την άλλη πλευρά ο ΣΥΡΙΖΑ, ως κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αντί μετά την οδυνηρή ήττα του 2019 να προχωρήσει σε ουσιαστική ανασυγκρότηση και να προβάλλει προγραμματική αντιπολίτευση, με ουσιαστικό πολιτικό σχέδιο για την επόμενη μέρα, λόγω της πολιτικής και ιδεολογικής του φτώχειας και του εγκλωβισμού του στη παραδοσιακή αδιέξοδη κοίτη του δικαιωματισμού, παραμένει στο γήπεδο της επιφανειακής ρηχής αντιπολίτευσης εντός του πλαισίου της αδιέξοδης διαχειριστικής λογικής.

Αλλά η ίδια ιδεολογική και πολιτική κρίση κυριαρχεί και στα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, τόσο στο ΠΑΣΟΚ, που δεν μπορεί να απαλλαγεί από την ιδεολογική του απονεύρωση, όσο και στο ΚΚΕ, το οποίο συνεχίζει την ιδεολογική του περιχαράκωση και την ατταβιστική πολιτική του λειτουργία. Όσον αφορά τα υπόλοιπα πολιτικά συνονθυλεύματα, το ΜΕΡΑ25, που φέρεται ενισχυμένο μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών επιδίδεται σε ένα ιδιότυπο βερμπαλισμό και επικοινωνιακό ακτιβισμό, η, δε, Ελληνική Λύση θυμίζει έναν αρχηγικό θίασο, που παραπαίει.

Έτσι, το πολιτικό προσωπικό, που άσκησε εξουσία, αντί να συμβάλει στην επιβολή ενός ισχυρού εθνικού πλαισίου ανάπτυξης, με βάση τα ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδος, μετατράπηκε σε τμήμα της «παρασιτικής» οικονομικής ολιγαρχίας, αποκτώντας συμφέροντα, ως επιμέρους ειδικό στρώμα στο Κράτος, μέσω των προνομίων και της ατιμωρησίας, τα οποία ενσωματώνουν σχεδόν τους πάντες, που συμμετέχουν στο πολιτικό εποικοδόμημα. Η πλειοψηφία του πολιτικού προσωπικού ανεξαρτήτως ιδεολογικών επικλήσεων και τυχόν «επιδεικτικών» αντισυστημικών συμπεριφορών έχει ειδικά συμφέροντα αναπαραγωγής του εντός του υπάρχοντος νόθου πολιτικού εποικοδομήματος και της σχέσης του με το Κράτος, με συνέπεια να υπάρχει πλήρης απόσταση από τα πραγματικά συμφέροντα του «χειμαζόμενου» Λαού και των λαϊκών τάξεων. Αυτό το πολιτικό σύστημα της «άφρονης κομματοκρατίας», με κόμματα σχεδόν πανομοιότυπα ως προς την λειτουργία τους (αρχηγικά και χωρίς εσωτερική δημοκρατία), δεν μπορεί να βγάλει την Ελλάδα από την κρίση. Και όχι μόνο αυτό, αλλά λειτουργεί παράλληλα αποτρεπτικά για οποιαδήποτε μορφή πολιτικής ανανέωσης, σε κεντρικό και ενδιάμεσο θεσμικό επίπεδο.

Συμπερασματικά, από το σύνολο του υπάρχοντος κομματικού δυναμικού, προκύπτει η αδυναμία αξιοπρεπούς πολιτικής εκπροσώπησης, παραγωγής προγραμματικού λόγου και υλοποιήσιμου έργου, με συνέπεια να εμφανίζεται σήμερα ολοένα και περισσότερο ένα τεράστιο πολιτικό κενό.

https://www.zougla.gr/apopseis/article/i-nosiri-komatokratia-ke-i-aniparksia-politikou-logou

Στουρνάρας: Κοροϊδία οι προεκλογικές εξαγγελίες των κομμάτων-Δεν υπάρχουν δυνατότητες υλοποίησής τους

Με το βλέμμα στις εκλογές ο Γ. Στουρνάρας σχολίασε τη δημοσιονομική εικόνα: «Σαφώς υπάρχει βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά την πανδημία. Αυτό οφείλεται στην υπεραπόδοση της οικονομίας, στη θετική επίπτωση του πληθωρισμού στους έμμεσους φόρους, αλλά και στην καλύτερη φορολογική συμμόρφωση μέσω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η πτώση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ είναι σημαντική. Κρατώ αυτό που λέει ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος, και είναι σωστό, ότι σε απόλυτα μεγέθη το χρέος αυξήθηκε. Αυτό, όμως, που μετράει είναι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ και ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος έχει μειωθεί σημαντικά.

Βεβαίως, έχουμε ακόμα το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος. Δεν έχουμε πάρει ακόμα επενδυτική βαθμίδα. Δεν έχουμε πετύχει ακόμα πρωτογενές πλεόνασμα κυκλικά διορθωμένο 2% του ΑΕΠ για να εξασφαλίσουμε μακροχρόνια βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους. Επομένως, δεν υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος στην Ελλάδα για να χωρέσουν όλες αυτές οι εξαγγελίες που γίνονται προεκλογικά. Βεβαίως, καταλαβαίνω ότι προεκλογικά πολλοί λένε πράγματα τα οποία δεν πρόκειται να εφαρμοστούν, διότι, αν κοστολογήσουμε ορθά αυτά τα οποία λέγονται, ξεπερνάμε κατά πολύ τον όποιο δημοσιονομικό χώρο. Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση που θα εκλεγεί θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της χώρας και οι προγραμματικές δηλώσεις της θα είναι συνεπείς με τις συνθήκες δημοσιονομικής ισορροπίας της χώρας. Και επίσης ότι θα προτείνει τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις για να αυξηθεί ο δυνητικός ρυθμός αύξησης του εθνικού προϊόντος».

https://iskra.gr/stournaras-koroidia-oi-proeklogikes-exangelies-ton-kommaton-den-yparchoun-dynatotites-ylopoiisis-tous/

Η Ελλάδα στη διεθνή πολιτική: Πλήρες, ιστορικό, επικίνδυνο αδιέξοδο

Ανέβηκε: 09/05/2023

Τελευταία ενημέρωση: 09/05/2023

Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος

Πώς οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας κηλιδώνουν το τεράστιο ηθικό κεφάλαιο που απέκτησε, στο διάβα της παγκόσμιας Ιστορίας, ο ελληνικός λαός.

Κάθε ανθρώπινο πλάσμα που αγαπάει την ελευθερία χρωστάει στον Κόκκινο Στρατό περισσότερα από όσα θα μπορούσε να προσφέρει σε όλη του τη ζωή» Έρνεστ Χέμινγουεϊ, για τη σοβιετική συμβολή στην ήττα του Ναζισμού

«Οι Γάλλοι γνωρίζουν ότι η Σοβιετική Ρωσία έπαιξε τον κύριο ρόλο στην απελευθέρωσή τους» Σαρλ Ντε Γκωλ, κατά την επίσημη επίσκεψή του στη Μόσχα, 1944

Εκθέσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας μερικούς από τους λόγους για τους οποίους η καθολική, άμεση ή έμμεση, εξάρτηση όλων σχεδόν των ελληνικών πολιτικών δυνάμεων από τις ΗΠΑ και τη «συλλογική Δύση» και οι συνεπακόλουθες πολιτικές τους απέναντι στη Ρωσία, την Ουκρανία και τους εναλλακτικούς πόλους του διεθνούς συστήματος, από τη μια περιορίζουν ασφυκτικά τα περιθώρια οποιασδήποτε έστω και λίγο βελτιωμένης κοινωνικής πολιτικής, από την άλλη φέρνουν την Ελλάδα και την Κύπρο σε εξαιρετικά δυσμενή θέση απέναντι στις απειλές της Τουρκίας και τις πιέσεις της Δύσης.

Κάνουν όμως και κάτι άλλο. Κηλιδώνουν το τεράστιο ηθικό κεφάλαιο που απέκτησε, στο διάβα της παγκόσμιας Ιστορίας, ο ελληνικός λαός.

Η προειδοποίηση των Σέρβων

Μιλήσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας για τα ελληνοτουρκικά, τα ελληνοαμερικανικά και τα ελληνορωσικά, συμβαίνουν όμως τα ίδια και στα βαλκανικά. Εδώ, θέλοντας ίσως να επιβεβαιώσει όσους τη χαρακτηρίζουν ως την πιο επικίνδυνη κυβέρνηση τουλάχιστο μετά το 1974, η κυβέρνηση Μητσοτάκη-Δένδια, ενεργώντας σε αντίθεση με την πολιτική όλων των ελληνικών κυβερνήσεων μετά το 1990 (*), απείχε προ ημερών από την κρίσιμη ψηφοφορία επί του αιτήματος ένταξης του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η ελληνική αποχή είχε μεγάλη σημασία, γιατί επέτρεψε τη συνέχιση της διαδικασίας εξέτασης του αιτήματος.

Αντιδρώντας στην απόφαση της Αθήνας ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς, έκανε την ακόλουθη, λιτή αλλά και πολύ περιεκτική δήλωση σε συνέντευξη του, αναφερόμενος στη στάση της Ελλάδας στην ψηφοφορία για την είσοδο του Κοσσυφοπεδίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

«Δεν είναι εύκολο να βγει κανείς και να πει, όπως έκανε ο πρόεδρος Βούτσιτς, όπως είπα και εγώ, ότι σεβόμαστε την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας στη στεριά, τη θάλασσα και στον αέρα. Τι σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ευθεία αντιπαράθεση με την Τουρκία. Είμαστε αλληλέγγυοι με την Ελλάδα, αλλά για αυτό πιστεύουμε ότι θα ήταν σωστό, αν εμείς σεβόμαστε την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας τότε και οι αποφάσεις της να ευθυγραμμίζονται με αυτή τη θέση».

Ο Σέρβος υπουργός Εξωτερικών αναρωτήθηκε αν η απόφαση να απέχει η Ελλάδα από την ψηφοφορία, χωρίς να καταψηφίσει, είναι του Μητσοτάκη ή πρόκειται για μία αυθαίρετη απόφαση του υπουργείου Εξωτερικών και του Δένδια. Πιασ'τ' αυγό και κούρευ'το. Εμείς τουλάχιστο δεν μπορούμε να γίνουμε ντέτεκτιβ να εντοπίσουμε ποιος από τους Έλληνες πολιτικούς είναι ο πρωταθλητής στο εθνικό σπορ της υποτέλειας στους Αμερικανούς.

Όμως ο Σέρβος ήταν περισσότερο από σαφής. Δεν γίνεται, αδέρφια, να θέλετε την αλληλεγγύη μας στο θέμα της εδαφικής σας ακεραιότητας και να μη μας τη δείχνετε στο θέμα της δικής μας. Ποιος θα μπορούσε να φέρει αντίρρηση; Θυμίσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας για το θέμα ότι η Σερβία είναι η μόνη χώρα της περιοχής μας με την οποία η Ελλάδα έχει στρατηγική συμπόρευση στον μακρό ιστορικό χρόνο και η μόνη χώρα με την οποία δεν πολεμήσαμε. Αντίθετα είμαστε μαζί με τους Σέρβους και κατά των Οθωμανών και κατά των Ναζί και των Φασιστών.

Όπου όμως και να κοιτάξουμε, το ίδιο πρόβλημα αναδύεται. Πώς θα στηριχτούμε αύριο στο Ιράν για να μην ψηφίσει υπέρ της αναγνώρισης του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους στον Οργανισμό Ισλαμικών Κρατών, όταν καταστρέφουμε τις σχέσεις μαζί του και αρπάζουμε τα τάνκερ του για λογαριασμό των ΗΠΑ;

Το τραγικό δίδαγμα από τους Αρμένιους

Βεβαίως, το μακράν σοβαρότερο όλων είναι άλλο. Πρακτικά, για πολλούς λόγους, μερικούς από τους οποίους εξηγήσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, η ταύτισή μας με το ΝΑΤΟ και την Ουάσιγκτον και η αποξένωσή μας από τη Ρωσία καθιστά εντελώς αμφίβολη τη δυνατότητά μας να αμυνθούμε από την Τουρκία και στέλνει κυριολεκτικά τη Μόσχα στην αγκαλιά της Άγκυρας, σε ό,τι αφορά τα ελληνοτουρκικά.

Μόνο ένας εντελώς ανόητος ή ένας προβοκάτορας μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει ενδεχομένως αυτό για την ελληνική αμυντική δυνατότητα.

Εδώ και χρόνια επανέρχομαι στο τραγικό παράδειγμα των Αρμενίων, η ηγεσία των οποίων θεώρησε ότι μπορούσε να αγνοήσει κάθε μάθημα της γεωγραφίας και της ιστορίας, προσεγγίζοντας τους Αμερικανούς και τον Σόρος και στρεφόμενη κατά της Μόσχας. Το αποτέλεσμα; Η σφαγή και εκδίωξη των Αρμενίων από εδάφη που έγιναν τμήματα του Βασιλείου της Αρμενίας το 180 π.Χ.

Γιατί επανέρχομαι διαρκώς σε αυτό το θέμα; Όχι μόνο εξαιτίας συλλογισμών που κάνω. Αλλά γιατί, έχοντας ζήσει δέκα χρόνια στη Ρωσία, ως ανταποκριτής του ΑΠΕ και ελληνικών και γερμανικών μέσων ενημέρωσης, έχω αρκετούς φίλους εκεί και ένα κριτήριο που μου επιτρέπει να συλλάβω τα υπόγεια ρεύματα αγανάκτησης με την Ελλάδα και την Κύπρο που ογκούνται, ακόμα και όταν δεν εκφράζονται ανοιχτά, στο Κρεμλίνο και άλλους κύκλους των ρωσικών ελίτ. Το παράξενο δεν είναι ότι υπάρχουν, αλλά ότι έχουν αργήσει να αποκρυσταλλωθούν – και αυτό εξαιτίας της ιδιαίτερης θέσης που κατέχει ο ελληνικός χώρος στη ρωσική «ιδεολογία» και τις στρατηγικές αντιλήψεις. Αλλά, αργά ή γρήγορα, όλοι λένε ότι δεν μπορείς «αλλού να πίνεις, και αλλού να το δίνεις», και αυτό ισχύει κατ' εξοχήν για την Κυπριακή Δημοκρατία, που δεν ξέρουμε αν θα υπήρχε σήμερα (μάλλον δεν θα υπήρχε) χωρίς τη διπλωματική, πολιτική και εξοπλιστική στήριξη της Μόσχας.

Ποτέ, ούτε στα χειρότερα σημεία του Ψυχρού Πολέμου, δεν υπήρξε τέτοια ιδεολογική και ψυχική αποξένωση, για να μη χρησιμοποιήσω άλλον όρο, μεταξύ του ελληνικού και του ρωσικού χώρου όσο αυτή που υπάρχει σήμερα. Και αυτό συνιστά μείζονα απειλή για την εθνική ασφάλεια, αλλά ακόμα και για τα περιθώρια της Αθήνας να ασκήσει μια κάπως καλύτερη οικονομική και κοινωνική πολιτική. Ελπίζω αυτή η κατάσταση να μην επιφέρει αποτελέσματα σε μια αυριανή κρίση, αλλά δεν το ξέρω. Εγκλήματα εις βάρος του έθνους έχουν διαπράξει στον τομέα αυτό και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και, πολύ περισσότερο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη – ενώ, δυστυχώς, ιδιαίτερα επικίνδυνες είναι και οι θέσεις της ελάσσονος αντιπολίτευσης, και του ΚΚΕ και του ΜέΡΑ25. Το «κάθε πέρυσι και καλύτερα» δεν είναι απλώς λαϊκό γνωμικό. Η ισχύς του στη σημερινή Ελλάδα αντανακλά την κύρια παραμένουσα τάση στον ελληνικό χώρο (Ελλάδα και Κύπρος) που είναι η επιταχυνόμενη αποσύνθεση του κοινωνικού και εθνικού σχηματισμού και των δύο ελληνικών (οριζόμενων από την πλειοψηφία του πληθυσμού τους) κρατών.

Λόγω της σημασίας αυτού του θέματος για την όλη εξωτερική και εσωτερική πολιτική, το διεθνές κύρος και την εικόνα της Ελλάδας, θα επανέλθω σε επόμενο άρθρο μου, εξετάζοντας αναλυτικά την πολιτική των ελληνικών κομμάτων απέναντι στη Ρωσία και την Ουκρανία, γιατί στον καθρέφτη του ουκρανικού μπορούμε κατ' εξοχήν να αντιληφθούμε τον πραγματικό χαρακτήρα των πολιτικών δυνάμεων, όσο και αν προσπαθεί απεγνωσμένα να κρυφτεί πίσω από την αηδιαστική πολιτική της Απάτης, του Ψεύδους και της Δημαγωγίας που χαρακτηρίζει αυτές τις εκλογές, όσο ουδέποτε συνέβη στη νεότερη ελληνική ιστορία – μια κυριαρχία που ασφαλώς προοιωνίζεται νέες και σοβαρότερες καταστροφές.

Ουκρανία: μια σύγκρουση για το μέλλον και την επιβίωση του Γένους μας

Το θέμα της Ουκρανίας δεν επηρεάζει μόνο στενά και άμεσα την οικονομική μας κατάσταση ή τη δυνατότητά μας να αντιστεκόμαστε σε δυτικές πιέσεις και τουρκικές απειλές, να είμαστε δηλαδή με μια έννοια κάπως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος. Η σύγκρουση στην Ουκρανία μεταξύ συλλογικής Δύσης και Ρωσίας, γενικότερα η σύγκρουση της συλλογικής Δύσης με την Κίνα, το Ιράν και ένα μεγάλο μέρος της ανερχόμενης υπόλοιπης ανθρωπότητας (Ινδία, Λατινική Αμερική, Αφρική) είναι το σημαντικότερο φαινόμενο της εποχής μας. Από την πορεία που θα πάρει και την έκβαση που θα έχει, θα κριθεί κατά τρόπο αποφασιστικό το μέλλον του πολιτισμού και της ίδιας της ανθρωπότητας, πιθανώς και η ίδια η επιβίωσή της.

Όπως έγραφε ο μεγάλος μαθητής του Μαρξ και του Κλαούζεβιτς, ένας από τους σημαντικότερους στρατιωτικούς θεωρητικούς του Εικοστού Αιώνα, ο Λέων Τρότσκι, στο κείμενό του «Η Τετάρτη Διεθνής και ο πόλεμος», «ο χαρακτήρας του πολέμου δεν μπορεί να καθοριστεί μόνο από ένα αρχικό επεισόδιο που λαμβάνεται υπόψιν («παραβίαση ουδετερότητας», «εισβολή» κλπ.), αλλά από το ποιες είναι οι κύριες κινητήριες δυνάμεις του πολέμου, από την όλη ανάπτυξή του και από τις συνέπειες στις οποίες τελικά οδηγεί».

Η σύγκρουση στην και για την Ουκρανία είναι σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις που επιδιώκουν να επιβάλλουν τον «μονοπολισμό», δηλαδή την παγκόσμια δικτατορία του Χρηματιστικού Κεφαλαίου και της Αμερικής και τις δυνάμεις που αντιστέκονται σε αυτήν, προπάντων τη Ρωσία και, εμμέσως πλην σαφώς, την Κίνα, το Ιράν και άλλες.

Είναι σύγκρουση ανάμεσα στον Ολοκληρωτισμό του μονοπολισμού και τον Πολυπολισμό, που μπορεί να μην ξέρουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί, αλλά είναι κατ' αρχήν ένα δημοκρατικό άνοιγμα προς μια κατάσταση που επιτρέπει τη διατήρηση και ανάπτυξη της ανθρώπινης ελευθερίας και του Πολιτισμού. Ο Ολοκληρωτισμός είναι το τέλος της Ελευθερίας, το τέλος του ανθρώπινου Πολιτισμού, αν όχι το τέλος του είδους μας.

Αυτό το έχει αντιληφθεί η μεγάλη πλειοψηφία της ανθρωπότητας, για αυτό και αρνείται να παρακολουθήσει την ολοκληρωτική και εγκληματική Δύση στην αντιρωσική εκστρατεία της.

Και είναι για αυτό που η τοποθέτηση κάθε πολιτικής δύναμης απέναντι στο Ουκρανικό είναι σήμερα και το πιο αποφασιστικό κριτήριο για τον πραγματικό χαρακτήρα της, όχι τα εύκολα και συνήθως ψεύτικα, δημαγωγικά και τόσο υποτιμητικά της νοημοσύνης και της αξιοπρέπειάς μας συνθήματα για το πώς θα μετατρέψουν την Ελλάδα σε παράδεισο.

Δεν μπορεί να είσαι πραγματικός (και όχι δήθεν) αριστερός, πραγματικός (και όχι δήθεν) Έλληνας πατριώτης, πραγματικός (και όχι δήθεν) δημοκράτης, δεν μπορείς να είσαι αξιοπρεπής άνθρωπος όταν καταπίνεις την «κάμηλο» των δυτικών εγκλημάτων σε όλο τον πλανήτη αλλά και εναντίον της ίδιας σου της χώρας, για να αναζητήσεις την α' ή β' δικαιολογία (τα «εγκλήματα του Πούτιν», τη δήθεν «δημοκρατία», το «δικαίωμα της αυτοδιάθεσης» και δεν ξέρω τι άλλο) είτε για να αποφύγεις να πάρεις θέση, είτε για να στηρίξεις την «κακή πλευρά» της ιστορίας, αυτή δηλαδή που επιδιώκει να επιβάλλει την παγκόσμια δικτατορία του μεγάλου Χρηματιστικού Κεφαλαίου και της Αμερικής.

Επί τριάντα και πλέον χρόνια, κανείς από αυτούς τους δήθεν φίλους των λαών δεν ενδιαφέρθηκε για την άνευ ιστορικού προηγουμένου κοινωνική καταστροφή που υπέστη ο ουκρανικός λαός εξαιτίας της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στη χώρα του και του τρόπου που αυτή έγινε. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να σταματήσει το πραξικόπημα της Νούλαντ, να σταματήσει την άνευ ορίων επέκταση του ΝΑΤΟ, να διαμαρτυρηθεί για την αποκήρυξη όλων των συνθηκών ελέγχου των εξοπλισμών από τις ΗΠΑ, να ζητήσει την εφαρμογή των Συμφωνιών του Μινσκ. Μόνο τώρα χύνουν κροκοδείλια δάκρυα, τάχα μου, για τα βάσανα των Ουκρανών, ενώ τους στέλνουν όλο και περισσότερα όπλα, τα οποία δεν μπορούν με να τους βοηθήσουν να νικήσουν τη Ρωσία, τους βοηθάνε όμως να συσσωρεύουν εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς (και Ρώσους και Ουκρανούς) και να καταστρέφουν την Ουκρανία.

Είναι απλώς ντροπή πολιτικοί στην Ελλάδα να μιλάνε για τα «εγκλήματα του Πούτιν», όταν δεν έχουν μιλήσει ποτέ για τα εγκλήματα του Κίσινγκερ στην Κύπρο, για τα εγκλήματα όσων επέβαλαν τη δικτατορία του 1967, όσων παρότρυναν την Τουρκία στο πογκρόμ των Ελλήνων της Πόλης, όσων επέμειναν, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, να πάμε σε εμφύλιο για να μη μείνει ούτε «κομμουνιστικό κουνούπι» στη χώρα, όσων ανάγκασαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να διερωτηθεί «ποιος κυβερνάει αυτή τη χώρα», όσων ανέτρεψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, όσων έφτιαξαν στη Μακρόνησο και τα άλλα ξερονήσια τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης που λειτούργησαν στην Ευρώπη μετά το 1945.

Το ότι επιβάλλουμε κυρώσεις κατά της Ρωσίας για αυτά που κάνει ή δεν κάνει στην Ουκρανία, αλλά δεν επιβάλλαμε ποτέ στην Τουρκία για ό,τι έκανε στην Κύπρο, αποδεικνύει πέραν αμφιβολίας ότι οι πολιτικοί μας είναι όντως πατριώτες. Όχι της Ελλάδας όμως, της Αμερικής.

Η λάμψη της Ελλάδας

Η Ελλάδα κατέχει μια εντελώς ιδιαίτερη, μοναδική θα λέγαμε και πολύ σημαντική θέση στην παγκόσμια ιστορία.

Εδώ κατασκευάστηκε η λέξη Δημοκρατία, εδώ εκφωνήθηκε ο Επιτάφιος του Περικλή και αυτού υπήρξε μέντορας ο μαθητής του Δημόκριτου από τα Άβδηρα, ο Πρωταγόρας, που δίδαξε, «πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος».

Το νεότερο ελληνικό εθνικό σχέδιο, όπως υπογράμμισε ο σπουδαίος και (κανονικός, όχι fake) μαρξιστής μας Νίκος Σβορώνος άρχισε να διαμορφώνεται μετά την πρώτη 'Αλωση της Πόλης από τη… συλλογική Δύση της εποχής και είναι ένα σχέδιο του Όχι, της Αντίστασης. Είναι αυτό το σχέδιο που μας έδωσε τον Ρήγα και τον ανώνυμο συγγραφέα της Ελληνικής Νομαρχίας, τα πρώτα δημοκρατικά μας Συντάγματα, το '21, το '40-44, το '55-59. Είναι ένα «σχέδιο», ένα «όραμα» βαθιά δημοκρατικό και βαθιά αντιϊμπεριαλιστικό. Δεν μπορεί να έχει (και στην πράξη δεν είχε) ως συμμάχους παρά τους επαναστάτες Δημοκράτες της Ευρώπης και τη Ρωσία, στο μέτρο που αυτή αντιτάχθηκε στην οθωμανική απολυταρχία και στον δυτικό ιμπεριαλισμό. Στον Εικοστό Αιώνα, προσετέθησαν στην εξίσωση και όλα τα ξεσηκωμένα για τη λευτεριά τους έθνη της ανθρωπότητας.

Για αυτό και λάμπρυναν την ελληνική ιστορία άνθρωποι σαν τον Ανδρέα Παπανδρέου, που τόλμησε να αντιταχθεί στο ΝΑΤΟ και την Αμερική, μπλόκαρε την έκδοση απόφασης για την Πολωνία, δημιούργησε την Πρωτοβουλία των Έξι και έστειλε ελληνικά πλοία να πάρουν από τη Βηρυτό τον πολιορκημένο Αραφάτ και τους μαχητές του. Ή τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ηγέτη μιας πολύ σημαντικής αντιαποικιακής επανάστασης, πρωταγωνιστή των Αδεσμεύτων, φίλο του Νάσερ και του Τίτο. Ή τον Μιχάλη Ράπτη (Pablo), η οργάνωση του οποίου υπήρξε για ένα ολόκληρο διάστημα το μόνο πρακτικό διεθνές στήριγμα της Αλγερινής Επανάστασης. Ή τον Βάσσο Λυσσαρίδη, επικεφαλής της AAPSO. Ή ακόμα και τον Γεώργιο Γρίβα, οι άνδρες του οποίου ανατίναξαν τα εγγλέζικα αεροπλάνα στην Κύπρο, όταν Αγγλογάλλοι και Ισραηλινοί επιτέθηκαν κατά της Αιγύπτου. Αυτή είναι η Ελλάδα του Μίκη που τα τραγούδια του συγκλόνισαν ολόκληρη τη μαχόμενη ανθρωπότητα.

Για αυτή την Ελλάδα ήρθαν να σκοτωθούν οι Φιλέλληνες, για αυτή την Ελλάδα ξεσηκώθηκαν οι Ρώσοι Δεκεμβριστές. Και για αυτό ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει Άραβας που να μην πίνει νερό στο όνομα του Ανδρέα, για αυτό οι Αφρικάνοι βάφτιζαν τα παιδιά τους Μακάριους, για αυτό ο Σαλβαδόρ Αλιέντε εγχείρισε προσωπικά ένα χιλιάνικο διπλωματικό διαβατήριο στον Ράπτη να μπορεί να ταξιδεύει, για αυτό o Λυσσαρίδης ήταν ο μόνος ξένος που έγινε μέλος της PLO, για αυτό ο Νάσερ τον οδήγησε στις αποθήκες οπλισμού του αιγυπτιακού στρατού και τού'πε «πάρε ό,τι θες». Και όταν ο Τάσσος Παπαδόπουλος επισκέφτηκε το Πεκίνο, έμεινε κατάπληκτος όταν οι Κινέζοι τον υποδέχτηκαν με ιδιαίτερη λαμπρότητα εκφράζοντας την πολύ μεγάλη εκτίμησή τους στη λιλιπούτεια Κύπρο. Τι είχε συμβεί; Θυμόντουσαν ότι το 1971 ο Μακάριος, ερχόμενος σε άγρια σύγκρουση με τους Αμερικανούς, ψήφισε υπέρ της αναγνώρισης της Κίνας από τον ΟΗΕ.

Είναι έγκλημα, με πιθανότητα εξέλιξης σε τραγωδία, ότι τώρα, που έχει ξεσηκωθεί η μεγάλη πλειοψηφία της ανθρωπότητας απαιτώντας να σταματήσει η τραπεζική, αμερικανική και εν γένει δυτική δικτατορία στον πλανήτη, τώρα, που θα ήταν η ώρα ο Ελληνισμός να κάνει «ταμείο», διοικείται από αυτούς που διοικείται. Και ο ιστορικός μας αντίπαλος, η Τουρκία, υπό τον Ταγίπ Ερντογάν, κερδίζει σε όλους τους τομείς, μιμούμενη με τόση καθυστέρηση την πολιτική του Ανδρέα Παπανδρέου και του Μακάριου.

(*) Υπήρξαν είναι αλήθεια και μερικές εξαιρέσεις. Το 2009 η Ελλάδα με πρωθυπουργό τον Καραμανλή και υπουργό Εξωτερικών την Μπακογιάννη ψήφισε υπέρ της ένταξης του Κοσόβου στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ενώ, σε μια συνέντευξη του στην Gazeta Express τον Μάρτιο του 2012, ο επικεφαλής του ελληνικού γραφείου στην Πρίστινα, Δημήτρης Μοσχόπουλος, δήλωσε ότι η αναγνώριση της Ελλάδας θα γίνει βήμα με βήμα και θα είναι κάτι που θα έρθει φυσικά. Δήλωσε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την ένταξη όλων των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που περιλαμβάνει προφανώς και αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τήρησε πάντως, προς τιμήν της, καλή στάση στο θέμα, ενώ το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης καταδίκασε με δήλωσή του και την πρόσφατη αποχή της Ελλάδας από την ψηφοφορία του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ελπίζουμε ότι όλα αυτά οφείλονται στην άποψη που ελπίζουμε να έχει στο θέμα της Σερβίας και του Κοσόβου και όχι στην τεράστια, καθοριστική επιρροή του Ισραήλ (Νετανιάχου και Τραμπ μέσω Νετανιάχου είχαν προνομιακή σχέση με τους Σέρβους) στην πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, κυρίως, όχι όμως μόνο, δια του κ. Κοτζιά. Να προσθέσουμε ότι ούτε το ΚΚΕ, ούτε το ΜέΡΑ25 επέκριναν την απόφαση των Μητσοτάκη και Δένδια για αποχή. Συμφωνούν άραγε; Δεν θέλουν να κάνουν κριτική στον Μητσοτάκη, μπας και διευκολύνουν την ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ; Αγνοούμε και το τι σκέφτονται και το αν σκέφτονται και δεν έχουμε δυστυχώς και τρόπο να το πληροφορηθούμε.

https://kosmodromio.gr/2023/05/09/%ce%b7-%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%b4%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b5%ce%b8%ce%bd%ce%ae-%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%80%ce%bb%ce%ae%cf%81%ce%b5%cf%82-%ce%b9%cf%83/

Και ένα άρθρο πού αφορά τους εξοπλισμούς και τα F35 (πεταμένα λεφτά πού αποδυναμώνουν την άμυνα της χώρας).

Tο F-35 θα συμβάλλει στην αποτροπή – ή μήπως όχι; (Μέρος Β')

Τον Ιούνιο 2022, η Ελλάς υπέβαλε επίσημο αίτημα προς τις Αμερικανικές Αρχές (LOR – Letter Of Request) για την προμήθεια 20 (+20) F-35Α. Τον Ιανουάριο 2022, είχε δημοσιευτεί το άρθρο "Το F-35 θα συμβάλλει στην αποτροπή – ή μήπως όχι;" στο ιστολόγιο Βελισάριος. Θα είχε ενδιαφέρον να επιχειρηθεί η εξέταση των προβλέψεων που είχαν διατυπωθεί τότε, εν είδει επικαιροποίησης, λαμβάνοντας υπόψη τα νεώτερα στοιχεία που έχουν προκύψει.

Κόστος

Σύμφωνα με όσα έχουν γραφεί στον τύπο, η τιμή προμήθειας 20 F-35A ανέρχεται σε 3,5-4 δισ. $. Με άλλα λόγια, από τα 3 δισ. $ που είχε εκτιμηθεί μία Μοίρα 20 Α/Φ το 2020, το κόστος ανέβηκε έως και ένα δισ. $ παραπάνω (3,5-3,7 δισ. $, 3,7 δισ. $ χωρίς SSI, "θα αγγίξει τα 4 δισ. ευρώ"), αναλόγως του ύψους των διαβόητων προγραμμάτων SSI.

Το εντυπωσιακό είναι ότι τα περισσότερα ΜΜΕ δεν σχολίασαν καθόλου αυτή την εντυπωσιακή αύξηση, η οποία ισοδυναμεί σχεδόν με το κόστος προμήθειας της 4ης φρεγάτας FDI (ας μην ξεχνάμε ότι ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΘΑ είναι ενιαίος και ό,τι δαπανάται σε μία προμήθεια, θα λείψει από κάπου αλλού). Για λόγους υπολογισμού, ας κρατήσουμε την πιο ευμενή εκτίμηση, ότι το κόστος προμήθειας 20 Α/Φ είναι 3,2 δισ. $, όπως γράφτηκε την έντυπη Πτήση (τεύχος Απρ 23, σελ. 7). Εκτιμάται ότι το ποσό αυτό περιλαμβάνει αρχικό πακέτο υποστήριξης, προσομοιωτές πτήσεως, βασικές υποδομές, καθώς και εν συνεχεία υποστήριξη μέχρι την ολοκλήρωση των παραδόσεων των Α/Φ, χωρίς SSI, χωρίς όπλα. Το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων είναι 4 Α/Φ το 2028, 2 το 2029, 3 το 2030, 3 το 2031, 4 το 2032 και 4 το 2033, αν και σύμφωνα με πρόσφατη συνέντευξη του κ. ΥΕΘΑ, "αναμένουμε τα πρώτα αεροσκάφη να έρθουν το 2028 ή το 2029". Για την ακρίβεια, τα πρώτα Α/Φ θα παραδοθούν και θα παραμείνουν στο έδαφος των ΗΠΑ για περίπου ενάμιση έτος, για την αρχική εκπαίδευση του προσωπικού. Ως εκ τούτου, τα πρώτα F-35 θα πρέπει να αναμένονται στην Ελλάδα περί τα τέλη του 2029 ή πιο ρεαλιστικά γύρω στις αρχές της νέας δεκαετίας.

Το πιο σημαντικό όμως δεν είναι το κόστος προμήθειας αλλά το κόστος υποστήριξης. Έτσι, σύμφωνα με την πρόσφατη αναφορά του Γραφείου Λογοδοσίας των ΗΠΑ (US GAO – Government Accountability Office) του Νοε 22 GAO-23-106217, το μέσο κόστος ώρας πτήσεως (ΚΩΠ) του F-35 (-A/B/C) για το έτος 2020 είναι σχεδόν 42000$, ενώ ειδικά για το F-35Α είναι σχεδόν 38000$ (37.988,57$, σελ. 460). Για λόγους σύγκρισης, από την υπόψη αναφορά προκύπτει ότι το μέσο ΚΩΠ του F-16 είναι ιστορικά περίπου 22.000$, αν και ειδικά το 2020 όπου έγιναν λιγότερες ώρες πτήσεως (πιθανότατα λόγω κορωνοϊού), το ΚΩΠ πλησίασε τα 27.000$. Εκτιμάται ότι στη συνέχεια το ΚΩΠ του F-16 επανήλθε στο επίπεδο των 22.000$, αν και δεν υπάρχει κάποια επίσημη αναφορά.

Θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι ο μέσος όρος ζωής των F-35 είναι χαμηλός (3,8 έτη το 2021, εν αντιθέσει με 31 έτη για το F-16), καθώς με την εισαγωγή όλο και περισσότερων καινούργιων F-35 στην USAF ο μέσος όρος ζωής τους διατηρείται χαμηλά. Ένα καινούργιο Α/Φ δεν χρειάζεται γενικές επισκευές, οι οποίες κοστίζουν. Δηλαδή, ένα καινούργιο αεροπλάνο για ένα διάστημα 4-5 ετών απαιτεί μόνο καύσιμο, την καθημερινή συντήρηση και τις απλές περιοδικές επιθεωρήσεις. Στη συνέχεια όμως, τα διάφορα συγκροτήματα (κινητήρας, σερβομηχανισμοί, εκτινασσόμενο κάθισμα, υλικά λήξης ορίου ζωής/λειτουργίας) απαιτούν αντικατάσταση ή γενική επισκευή, αυξάνοντας το κόστος σημαντικά. Με λίγα λόγια, το ΚΩΠ του F-35 αναμένεται μεσοπρόθεσμα να αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς θα αρχίσουν να "λήγουν" υλικά, παρότι τα τελευταία έτη εμφανίζεται μία μείωση σε σχέση με το παρελθόν, λόγω βελτιστοποίησης των διαδικασιών συντήρησης.

Η κατάσταση επιδεινώνεται με την πρόσφατη διαπίστωση "κατώτερων προδιαγραφών" του κινητήρα F135 ('Under-Speccing'), δηλαδή της σχετικής αδυναμίας του F135 να παράσχει την απαιτούμενη ώση, ισχύ και ψύξη. Ως εκ τούτου, ο κινητήρας λειτουργεί κατά κανόνα σε υψηλότερο σημείο λειτουργίας, με υψηλότερες θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να φθείρεται πρόωρα, μειώνοντας το όριο ωρών για προγραμματισμένη γενική επισκευή και αυξάνοντας φυσικά το ΚΩΠ. Το σοβαρότατο αυτό πρόβλημα θα αμβλυνθεί με μία αναμενόμενη αναβάθμιση του κινητήρα, η οποία όμως τοποθετείται στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, ενώ το κόστος θα το επωμιστούν οι χρήστες. Επομένως, τα "δικά μας" F-35 δεν θα φέρουν τον αναβαθμισμένο κινητήρα, ενώ η υφιστάμενη διαμόρφωση του F135 φαίνεται ότι δεν καλύπτει τις απαιτήσεις του επόμενου στάνταρ Block 4.

Η αναμενόμενη αύξηση του ΚΩΠ επιβεβαιώνεται από την τιμή 38.655$ που δίνει το Jane's για το 2021. Ακόμα περισσότερο, σύμφωνα με πρόσφατη (29-03-23) ακρόαση του Lt Gen Michael Schmidt, Γενικού Διευθυντή του Προγράμματος, ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής των ΗΠΑ, το ΚΩΠ για το 2022 ήταν 36.100$ σε τιμές έτους 2012 (βάσει του οποίου συνήθως υπολογίζεται το ΚΩΠ του F-35, χωρίς όμως να διευκρινίζεται πάντα), ήτοι 46.015,34$ σε τιμές 2022 (βάσει του https://www.usinflationcalculator.com/). Έτσι, σε ένα "ώριμο" F-35, το ΚΩΠ αναμένεται να αυξηθεί πολύ πάνω από 50.000$, ίσως και πολύ περισσότερο, ακόμα κι αν μιλάμε για δολάρια σημερινής αξίας και όχι Then Year Dollars. Διαπιστώνεται λοιπόν ότι το F-35 έχει υπερδιπλάσιο ΚΩΠ σε σχέση με το F-16.

Στην εκτίμηση αυτή συνάδει και μία ανάλυση με βάση την πρόσφατη απόφαση του Καναδά να αγοράσει F-35, από όπου προκύπτει ΚΩΠ ίσο με 53.693 USD (σημερινής αξίας). Καθίσταται προφανές ότι οι υποσχέσεις της κατασκευάστριας εταιρείας για ΚΩΠ "25 by 25", δηλαδή 25.000$ (αξίας 2012 φυσικά) έως το έτος 2025, είναι εκτός πραγματικότητας, όπως άλλωστε εκτιμούν και οι Αμερικανικές Αρχές (GAO-21-439 σελ. 40).

Επομένως, δεδομένου ότι το F-35 έχει σχεδιαστεί για 8000 ώρες πτήσεως, το συνολικό κόστος χρήσης με ΚΩΠ της τάξης των 50.000$ μας δίνει 400 εκατ. $ (σημερινής αξίας). Προσθέτοντας το κόστος προμήθειας καθώς και απόσυρσης, το κόστος κύκλου ζωής για κάθε αεροπλάνο υπερβαίνει το μισό δισ. $. Αγνοώντας τον πληθωρισμό για λόγους απλοποίησης, προκύπτει ότι το συνολικό κόστος σε βάθος χρόνου, δηλαδή το κόστος αρχικής επένδυσης (3,2 δισ. $) και χρήσης (20 Α/Φ επί 400 εκατ. $ μείον το κόστος υποστήριξης έως το 2033), ξεπερνά κατά πολύ τα 10 δισ. $ για τα 20 Α/Φ, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη ενδεχόμενες αναβαθμίσεις κινητήρα, λογισμικού κλπ.


Εικόνα 1: Σύγκριση κόστους ώρας πτήσεως (ΚΩΠ) F-35 και F-16. Τα στοιχεία έως και το 2020 προέρχονται από την αναφορά GAO-23-106217 (δολάρια αξίας 2020). Για το F-35, το ΚΩΠ του 2021 προέρχονται από το Jane's, του 2022 από την ακρόαση του Lt Gen Michael Schmidt, ενώ η εκτίμηση για το 2023 βασίζεται στα στοιχεία από την πρόσφατη προμήθεια του Καναδά. Για το F-16, το ΚΩΠ του 2021 και 2022 εκτιμάται ότι θα επανέλθουν στο μέσο επίπεδο των 22.000$ (μετά την υψηλή τιμή των σχεδόν 27.000$ του 2020), αν και δεν υπάρχει ακόμα επίσημη αναφορά επ' αυτού.

Επομένως, η προμήθεια και η χρήση 20 Α/Φ F-35 θα κοστίσουν σε βάθος χρόνου πάνω από 10 δισ. $ σημερινής αξίας, ποσό τεράστιο, το οποίο θα λείψει από άλλα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης άλλων οπλικών συστημάτων. Κι όμως, η ΠΑ αντιμετωπίζει πολλά άλλα προβλήματα, όπως π.χ. η διαθεσιμότητα των μεταγωγικών αλλά και των ελικοπτέρων έρευνας-διάσωσης. Το θέμα δεν είναι τόσο τα «προβλήματα», όσο το ότι δεσμεύονται πόροι που δεν μπορούν να διατεθούν για άλλες κρίσιμες αγορές. Εκτιμάται ότι η αντιμετώπιση των θεμάτων αυτών (μία σύντομη καταγραφή των οποίων επιχειρείται εδώ) θα έπρεπε να βρισκόταν σε υψηλότερη προτεραιότητα από την προμήθεια καινούργιων μαχητικών, η οποία μάλιστα θα αυξήσει κατακόρυφα την πολυτυπία.

Διαθεσιμότητα

Σύμφωνα με την ακρόαση του Lt Gen Michael Schmidt, τον Φεβ 23 η μέση διαθεσιμότητα (Mission Capable rate, όπου το Α/Φ μπορεί να εκτελεί τουλάχιστον μία από τις αποστολές που του έχουν ανατεθεί) του στόλου των F-35 ήταν 53,1%, ενώ η μέση πλήρως επιχειρησιακή διαθεσιμότητα (Full Mission Capable rate, όπου το Α/Φ μπορεί να εκτελεί όλες τις αποστολές που του έχουν ανατεθεί) ήταν 29,3%. Με άλλα λόγια, εάν υποθέσουμε ότι θα φτάσουμε διαθεσιμότητα ανάλογη με αυτήν των ΗΠΑ, από την συνολική δύναμη 20 F-35, θα διαθέτουμε ανά πάσα στιγμή 10-11 πτήσιμα αεροπλάνα, ενώ θα είναι σε θέση να εκτελέσουν όλες τις αποστολές τους τα 6 εξ αυτών, κατά μέσο όρο.

Όπλα

Κατ' αρχάς επισημαίνεται ότι στην προμήθεια που εξετάζεται δεν έχει αναφερθεί πουθενά ότι περιλαμβάνονται και όπλα. Βεβαίως, το F-35 μπορεί να αξιοποιήσει όπλα των F-16, όπως ο πύραυλος αέρος-αέρος AIM-120C-7 AMRAAM και η "έξυπνη" βόμβα GBU-31 JDAM, καθώς και κατευθυνόμενες βόμβες laser. Αναφορικά με το πρόγραμμα ενσωμάτωσης όπλων, δεν υπήρξε καμία εξέλιξη. Κανένα όπλο δεν ολοκλήρωσε την πιστοποίησή του, ενώ παραμένει το ερώτημα σχετικά με το χρόνο (και την πρόθεση) πιστοποίησης του AGM-154 JSOW στο F-35Α. Όσον αφορά την βόμβα ανεμοπορίας GBU-53/B StormBreaker (SDB IΙ), διευκρινίζεται ότι δεν αναμένεται να πιστοποιηθεί στο F-35Α, όπως προκύπτει από την πρόσφατη αναφορά του DOT&E, καθώς η προσπάθεια ενσωμάτωσης επικεντρώνεται στα F-35B/C. Σε κάθε περίπτωση, παραμένει το ερώτημα γιατί δεν τίθεται θέμα αξιοποίησης των GBU-39 SDB I, καθώς και των AGM-158 JASSM στα F-16 της ΠΑ, στα οποία είναι ήδη πιστοποιημένα (εν αντιθέσει με το F-35A, στο οποίο τα JASSM δεν έχουν πιστοποιηθεί ακόμη).

Προβλήματα

Πολλά πρόσφατα δημοσιεύματα αναλύουν τις δυνατότητες που θα προσφέρει η αναβάθμιση TR-3 και αργότερα η διαμόρφωση Block 4, ενώ αρκετοί αφήνουν να εννοηθεί ότι τα Α/Φ της ΠΑ θα παραδοθούν σε Block 4. Όμως αυτό είναι αναληθές, καθώς όπως είχε πει ο Gregory Ulmer, Executive Vice President της LM Aero, όταν είχε επισκεφτεί την Ελλάδα: "The configuration Greece will get is what's called the TR-3 and that will host Block 4 content". Το TR-3 είναι προαπαιτούμενο για το Block 4, αλλά άλλο TR-3, άλλο Block 4. Και είναι αδύνατο τα πρώτα F-35 που θα παραδοθούν το 2028 ή το 2029 να έρθουν σε Block 4, γιατί πολύ απλά δεν θα είναι έτοιμο. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αναφορά GAO-22-105128, το Block 4 αναμενόταν στο τέλος του 2026 και τώρα αναμένεται στο τέλος του 2029 (ενώ δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι δεν θα καθυστερήσει κι άλλο). Μάλιστα, ακόμα και το TR-3 θα καθυστερήσει κατά ένα χρόνο.

Στο άρθρο του Ιαν 22 είχε γραφεί εσφαλμένα ότι τα F-35 του USMC έχουν κηρυχθεί σε πλήρη επιχειρησιακή ικανότητα (FOC – Full Operational Capability). Στην πραγματικότητα όμως όλες οι εκδόσεις του F-35 στις ΗΠΑ έχουν επιτύχει μόνο αρχική επιχειρησιακή ικανότητα (ΙOC – Initial Operational Capability), ενώ δεν υπάρχει πρόβλεψη για το πότε θα κηρυχθούν FOC. Επίσης, ακόμα δεν έχει ξεκινήσει η παραγωγή πλήρους ρυθμού (full rate production), παρότι έχουν ήδη κατασκευαστεί πάνω από 900 αεροπλάνα, καθώς ακόμα αναμένονται συγκεκριμένες δοκιμές προσομοίωσης (Joint Simulation Environment – JSE) που θα αποδεικνύουν τις ικανότητες του Α/Φ σε περιβάλλον υψηλών απαιτήσεων. Γενικώς, το πρόγραμμα του F-35 παρουσιάζει εξαιρετικά μικρή εξέλιξη, πρακτικά μοιάζει "κολλημένο" (stalled) εδώ και ένα χρόνο τουλάχιστον, ενώ παραμένουν 831 ανοιχτές παρατηρήσεις (εκ των οποίων 5 σοβαρές "κατηγορίας 1").

Περιορισμοί

Υπενθυμίζεται ότι το MDL (Mission Data Load), το οποίο αποτελείται από τα αρχεία MDF (Mission Data Files), είναι απαραίτητο για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του F-35, όπως εξηγείται στο άρθρο του Ιαν 22. Διαφαίνεται ότι ελάχιστοι χρήστες πέραν των ΗΠΑ έχουν αναπτύξει δικά τους εργαστήρια λογισμικού για την παραγωγή τέτοιων αρχείων, καθώς το κόστος είναι υψηλό. Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει το Australia Canada UK Reprogramming Lab – ACURL και το Norwegian-Italian Reprogramming F-35 Lab – NIRL. Σημειώνεται ότι όλα τα εργαστήρια αυτά βρίσκονται στις ΗΠΑ, κατά κύριο λόγο στην Eglin Air Force Base, οπότε ο αμερικανικός έλεγχος είναι αυταπόδεικτος. Είναι πασιφανές ότι το F-35 προορίζεται κυρίως για νατοϊκή χρήση, ενώ η αξιοποίησή του εναντίον ενός νατοϊκού συμμάχου (όπως η Τουρκία) φαίνεται να είναι εκτός πραγματικότητας. Στο πλαίσιο αυτό, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα σχετικά με τη δυνατότητα στοχοποίησης ενός αντίπαλου F-16, το οποίο έχει αναγνωριστεί (π.χ. από την εκπομπή του ραντάρ του). Ακόμη και εάν αυτό είναι δυνατόν, και δεδομένου ότι το ζήτημα είναι πολιτικά κρίσιμο, δεν δίνεται καμία διαβεβαίωση από τους διεξάγοντες τη διαδικασία προμήθειας ότι η δυνατότητα αυτή είναι συμβατικά διασφαλισμένη. Όσο δεν παρέχεται καμία τέτοια διαβεβαίωση -και δεν διασφαλίζεται καμία τέτοια διαβεβαίωση- το ζήτημα τίθεται επιτακτικά.

Επιπρόσθετοι περιορισμοί

Η υπόθεση περί απαίτησης ειδικών κωδικών για την επιχειρησιακή αξιοποίηση του αεροπλάνου, πέραν των φημών που έχουν ακουστεί και γραφτεί, έχει επιβεβαιωθεί σε τρεις διαφορετικές συνεντεύξεις από τον Επισμηναγό (Ι) ε.α. Στέφανο Καραβίδα (ο οποίος έχει εικόνα του προγράμματος από την οπτική γωνία των ΗΑΕ όπου εργάζεται πλέον, ενώ έχει πει επί λέξει ότι "εάν δεν επιθυμεί ο κατασκευαστής, αυτό το αεροπλάνο δεν παίρνει μπροστά"). Κατόπιν τούτων, γίνεται αντιληπτό ότι η περίπτωση πρώτου πλήγματος με το F-35 (η οποία είναι άλλωστε η κύρια αποστολή του) εναντίον της Τουρκίας κινείται στη σφαίρα της φαντασίας, ενώ επισημαίνεται ότι όλα αυτά είναι απολύτως γνωστά στην γείτονα, η οποία συμμετείχε στο πρόγραμμα μέχρι πρόσφατα.

Τι κάνουν άλλοι χρήστες

α. Ισραήλ: απαίτησε και κατάφερε να ενσωματώσει δικά του κρίσιμα ηλεκτρονικά συστήματα, αποφεύγοντας τους ασφυκτικούς αμερικανικούς περιορισμούς, ενώ δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την σχεδόν δωρεάν παραχώρηση οπλικών συστημάτων που απολαμβάνει από τις ΗΠΑ μέσω FMF (Foreign Military Financing).

β. Τουρκία: αντελήφθη όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα και περιορισμούς, οπότε ανάγκασε τις ΗΠΑ να την εκδιώξουν από το πρόγραμμα λόγω των S-400, ενώ φυσικά διεκδικεί τα χρήματα που έχει δώσει.

γ. ΗΑΕ (Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα): είχαν καταλήξει σε μία κολοσσιαία συμφωνία επί Τράμπ, ύψους 23 δισ. $, για 50 F-35, 18 MQ-9 και εξελιγμένα όπλα αξίας 10 δισ. $. Επί Τζο Μπάιντεν, διατυπώθηκαν ορισμένες επιπρόσθετες απαιτήσεις, οπότε στις 03-12-21 τα ΗΑΕ αποφάσισαν την αγορά 80 Rafale. Δέκα μέρες αργότερα, ανακοίνωσαν ότι παγώνουν τις διαπραγματεύσεις για το F-35, επικαλούμενοι "technical requirements, sovereign operational restrictions and cost-benefit analysis".

δ. Όλοι οι υπόλοιποι χρήστες: δεν υπάρχει περίπτωση να διανοηθούν να κάνουν κάτι χωρίς τις ΗΠΑ ή ενάντια στις αμερικανικές επιθυμίες, οπότε δεν τίθεται θέμα περιορισμών.

Συμπέρασμα

Η Ελλάς διατηρούσε επί τουλάχιστον μισό αιώνα την πρωτοβουλία των κινήσεων στον ελληνο-τουρκικό στρατιωτικό τομέα αντιπαράθεσης, διατηρώντας ισχυρότατες ΕΔ, με κρίσιμα ποιοτικά πλεονεκτήματα. Αυτό φαίνεται ότι έπαψε να ισχύει σταδιακά από το 2010. Η Τουρκία έχει εντωμεταξύ αναπτύξει ιδιαίτερα ικανή αμυντική βιομηχανία (εν αντιθέσει με την Ελλάδα, η οποία είχε απεμπολήσει την αντίστοιχη ικανότητα από την δεκαετία του '90), με σημαντική δυνατότητα παραγωγής οπλικών συστημάτων, πολλά εκ των οποίων είναι τουρκικής σχεδίασης, όπως βαλλιστικοί πύραυλοι, πύραυλοι πλεύσης (cruise), κατευθυνόμενες βόμβες, καθώς και μη επανδρωμένα αεροχήματα, τα οποία πλέον πωλεί σε διάφορες χώρες. Έτσι, η Τουρκία έχει αναπτύξει σημαντικές ικανότητες πρώτου πλήγματος, έχοντας τη δυνατότητα να χτυπήσει αεροδρόμια, ραντάρ, στρατιωτικές εγκαταστάσεις και άλλες κρίσιμες υποδομές της χώρας, ακυρώνοντας το όποιο πλεονέκτημα διατηρεί η ΠΑ στον αεροπορικό τομέα.

Η χώρα, αντί να προσπαθεί να αντιμετωπίσει την υφιστάμενη απειλή (με προμήθεια σύγχρονων ραντάρ και εξελιγμένων αντιαεροπορικών/αντιβαλλιστικών συστημάτων) και να αντιτάξει ανάλογες στρατιωτικές δυνατότητες (π.χ. με απόκτηση αντίστοιχων βαλλιστικών πυραύλων), προγραμματίζει να δαπανήσει υπέρογκα κονδύλια αγοράζοντας 20 Α/Φ F-35. Όμως, κανένα Α/Φ δεν μπορεί να αντιμετωπίσει βαλλιστικούς κλπ, ενώ για όλα τα σύγχρονα μαχητικά τα κόστη προμήθειας και υποστήριξης είναι πλέον υψηλότατα. Διαπιστώνεται ότι τα 20 F-35 με τα συναφή υλικά, υπηρεσίες και υποδομές θα κοστίσουν τουλάχιστον 3,2 δισ. $, τα οποία θα αρχίσουν να καταβάλλονται άμεσα, ενώ τα πρώτα F-35 αναμένονται στην Ελλάδα στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Επομένως, όσο κι αν διάφορα "αυθόρμητα" δημοσιεύματα προσπαθούν να μας πείσουν για το πόσο ισχυροί είμαστε με τα F-35, προκύπτει ένα κενό περίπου 7 ετών από σήμερα μέχρι την άφιξη των πρώτων Α/Φ στην Ελλάδα. Σε βάθος χρόνου, το πρόγραμμα F-35 αναμένεται να κοστίσει πολύ περισσότερο από 10 δισ. $ (σημερινής αξίας). Τέλος, με βάση τις διαθεσιμότητες των ΗΠΑ, εκτιμάται ότι θα έχουμε κατά μέσο όρο 10-11 εν ενεργεία Α/Φ, εκ των οποίων μόνο 6 Α/Φ θα μπορούν να αναλάβουν όλες τις αποστολές που τους έχουν ανατεθεί. Φυσικά, απολύτως ελεγχόμενα. Και χωρίς ιδιαίτερα όπλα.

https://belisarius21.wordpress.com/

_________________________________

Αναρτήθηκε, στην Efenpress, από το Σρατηγό εα κ. Αθαν. Καραντζίκο

Αναρτήθηκε από EFENPRESS στις 13.5.23

https://www.efenpress.gr/2023/05/f-35_13.html

© 2017 Το Κοινωνικό-πολιτικό blog . Διατηρούνται όλα τα δικαιώματα.
Υλοποιήθηκε από τη Webnode Cookies
Δημιουργήστε δωρεάν ιστοσελίδα! Αυτή η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε με τη Webnode. Δημιουργήστε τη δική σας δωρεάν σήμερα! Ξεκινήστε