ΚΡΑΤΟΣ-ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε εν συντομία σε ένα κοινωνικό πρόβλημα, τις σχέσεις εκκλησίας- πολιτείας με αφορμή τις γελοιότητες του Τσίπρα.

Παρακάτω γίνεται αναφορά ειδικότερα μόνο για τον χριστιανισμό.

Ο εναγκαλισμός από το κράτος της εκκλησίας ή η ταύτιση της εκκλησίας με το κράτος η πρώτη περίπτωση αφορά την βυζαντινή αυτοκρατορία η δεύτερη την ρωμαιοκαθολική εκκλησία με τους κοσμικούς Πάπες ,δεν έφερε καλά αποτελέσματα στις κοινωνίες. Κοινωνίες πού τους έμαθαν να ζουν και να πεθαίνουν με τον φόβο του θεού, με τις « αμαρτίες » τους που όλη τους η ζωή περιστρεφόταν με την κόλαση και με τον παράδεισο, ξεχνώντας ,μη αντιλαμβανόμενοι το κοσμικό τους περίγυρο , την απάνθρωπη τακτική του κράτους και της εκκλησίας για την κατοχύρωση των συμφερόντων τους, την ληστρική εκμετάλλευση του λαού , τα βασανιστήρια ,τους ακρωτηριασμούς , τις τυφλώσεις, τις εκτελέσεις , το κάψιμο στην πυρά ακόμα και επιστημόνων πού αμφισβήτησαν την άποψη της εκκλησίας, όλα αυτά με την ευλογία του θεού.

Αν έρθουμε στην πιο πρόσφατη ιστορική περίοδο και ειδικά στην Ελλάδα θα δούμε τον αφορισμό των αμαρτωλών του 1805, τους αφορισμούς της επανάστασης του 1821 από τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε, τους λίθους του αναθέματος εναντίον του Βενιζέλου στο πεδίο του Άρεως με επικεφαλής την Ιερά Σύνοδο, θα δούμε τον αφορισμό του Καζαντζάκη έναν από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους λογοτέχνες ,θα δούμε την προσπάθεια κατοχύρωσης και αρπαγής της γης με χρυσόβουλα και οθωμανικούς τίτλους ιδιοκτησίας σε βάρος των μικροκαλλιεργητών, και πλείστα άλλα αίσχη που δεν συνάδουν με την διακηρυγμένη αποστολή της. Αυτά συμβαίνουν από τον εναγκαλισμό του κράτους με την εκκλησία.

Πέρα της έλλειψης ηθικής από την πλευρά της εκκλησίας γιατί δεν μπορεί να λέει αυτά είναι δικά μας δηλαδή ένα μεγάλο μέρος της γης ειδικά σε εποχές πού η επιβίωση εξαρτιόταν αποκλειστικά από την γη και όλοι εσείς οι υπόλοιποι πηγαίνετε να κόψετε τον λαιμό σας.

Πολλοί χρησιμοποιούν το επιχείρημα αν δεν ήταν η εκκλησία , η χριστιανική θρησκεία θα είχαμε αφομοιωθεί από τους Τούρκους χωρίς να αναρωτιούνται πως δεν αφομοιώθηκαν μουσουλμανικοί πληθυσμοί της οθωμανικής αυτοκρατορίας πού σήμερα απαρτίζουν ξεχωριστά κράτη. Αλλά καλό είναι να μην τους βάζουμε δύσκολα ερωτήματα.

Από την άλλη κανένας δεν μπορεί όμως να μην παραδεχτεί την σημαντική συνεισφορά ειδικά του κατώτερου κλήρου στους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες του έθνους.

Τι πρέπει να κάνει ένα σύγχρονο κράτος;

• 1.  Να μάθει στους πολίτες του να στηρίζονται στα χέρια τους , στο μυαλό τους, στην λογική ,στις ικανότητές τους και μετά όποιος θέλει αναφαίρετο δικαίωμά του να πιστεύει σε οποιαδήποτε θεϊκή βοήθεια. Δυστυχώς αυτό προσκρούει στην εκλογίκευση όλων των θεμάτων και γίνεται επικίνδυνη για τις ολιγαρχίες γιαυτό βλέπουμε να προωθούνται και να κυριαρχούν ο μυστικισμός, τα θαύματα, η αστρολογία. Θέλημα θεού ,θέλημα των άστρων κλπ. Πολλές φορές με την βοήθεια των αφελών πιστών.
• 2.  Να χωρίσει την εκκλησία από το κράτος, όποτε εκμεταλλεύτηκε η ταυτίστηκε το κράτος με την εκκλησία δημιουργήθηκε πραγματικός μεσαίωνας όσο και αν κάποιοι προσπαθούν να τον εξωραΐσουν.

3. Να λυθεί το περιουσιακό ζήτημα της εκκλησίας σε όφελος του ελληνικού λαού, όχι του κράτους γιατί τις περισσότερες φορές το ελληνικό κράτος αντιτίθεται των συμφερόντων του λαού.

4. Οι ιερείς να συνεχίσουν να απολαμβάνουν το δικαίωμα του δημοσίου υπαλλήλου. Τα έσοδα από τις λοιπές δραστηριότητες τους , Γάμους ,κηδείες ,βαφτίσια κλπ. σε δύο ειδικά ταμεία το ένα για επιδιορθώσεις των ναών κλπ. το δεύτερο για κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο. Να σταματήσουν να χρησιμοποιούν το ταμείο τους σαν την κότα πού γεννάει τα χρυσά αυγά για τους παρατρεχάμενούς τους.

5. Να σταματήσουν τα πολιτικά κόμματα να εκμεταλλεύονται την θρησκεία με σκοπό την ψηφοθηρία. Εδώ μέρος των πολιτικών μπορεί να είναι θύματα της αφέλειας τους.

Σὺν Ἀθηνᾷ καὶ σὺ χεῖρα κίνει

«Συν Αθηνά και χείρα κίνει» λέμε παραινετικά σε όσους τα περιμένουν όλα από το θεό ή την τύχη, χωρίς να κάνουν τίποτα οι ίδιοι σε μια δύσκολη στιγμή.

Ορισμένοι αποδίδουν την αρχή της συγκεκριμένης έκφρασης στον Όμηρο, ενώ άλλοι στον Ευριπίδη.

Στους μύθους του Αισώπου αναφέρεται ότι η φράση ειπώθηκε από κάποιο ναυαγό (πλούσιο Αθηναίο), ο οποίος, αντί να επιχειρήσει να κολυμπήσει για να σωθεί, έκανε παρακλήσεις στη θεά Αθηνά να τον γλιτώσει χωρίς αυτός να κάνει την παραμικρή προσπάθεια να σωθεί.

Σχετικός είναι και ο μύθος του Αισώπου με τον βοηλάτη, ο οποίος όταν το αμάξι που οδηγούσε έπεσε μέσα σε ένα φαράγγι, «άργος ίστατο τω Ηρακλεϊ προσευχόμενος. Ο δε θεός επιστάς είπε: "των τρόχων άπτου, καὶ τοὺς βόας νύττε, και τότε τω θεω εύχου, όταν καυτός τι ποιής· μη μέντοιγε μάτην εύχου». Δηλαδή, πιάσε τους τροχούς και τα βόδια και μετά να προσευχηθείς στο θεό, όταν κι εσύ ο ίδιος κάνεις κάτι, διαφορετικά προσεύχεσαι μάταια.

https://www.newsbeast.gr/greece/arthro/2099978/pos-vgike-i-frasi-sin-athina-ke-chira-kini

Αἰσώπου Μῦθοι

Ἀνὴρ ναυαγός

Ἀνὴρ πλούσιος Ἀθηναῖος μεθ' ἑτέρων τινῶν ἔπλει. Καὶ δὴ χειμῶνος σφοδροῦ γενομένου καὶ τῆς νηὸς περιτραπείσης, οἱ μὲν λοιποὶ πάντες διενήχοντο, ὁ δὲ Ἀθηναῖος παρ' ἕκαστα τὴν Ἀθηνᾶν ἐπικαλούμενος μυρία ἐπηγγέλλετο, εἰ περισωθείη. Εἷς δέ τις τῶν συννεναυαγηκότων παρανηχόμενος ἔφη πρὸς αὐτόν· "Σὺν Ἀθηνᾷ καὶ σὺ χεῖρα κίνει. Ἀτὰρ οὖν καὶ ἡμᾶς μετὰ τῆς τῶν θεῶν παρακλήσεως χρὴ καὶ αὐτούς τι ὑπὲρ αὑτῶν λογιζομένους δρᾶν. Ὅτι ἀγαπητόν ἐστι καὶ ἐνεργοῦντας θεῶν εὐνοίας τυγχάνειν ἢ ἑαυτῶν ἀμελοῦντας ὑπὸ τῶν δαιμόνων περισώζεσθαι."

Τοὺς εἰς συμφορὰς ἐμπίπτοντας χρὴ καὶ αὐτοὺς ὑπὲρ ἑαυτῶν κοπιᾶν καὶ οὕτω τοῦ θεοῦ περὶ βοηθείας δέεσθαι.

Στα νέα Ελληνικά

Ένας πλούσιος Αθηναίος ταξίδευε με πλοίο, το οποίο ναυάγησε, αναποδογύρισε• τότε όλοι οι άλλοι αγωνίζονταν κολυμπώντας να σωθούν, ο δέ πλούσιος Αθηναίος επικαλούνταν την θεά Αθηνά κ της έταζε χίλια δυό να της θυσιάσει, άν σωθεί. Ένας άλλος ναυαγός του φώναξε: καλά κάνεις κ προσεύχεσαι, αλλα μαζί με την Αθηνά κούνα κι εσύ τα χέριασου!

Απο αυτό έμεινε η παροιμία "Σὺν Ἀθηνᾷ καὶ σὺ χεῖρα κίνει", που έχει κ μιά πιό νεοελληνική εκδοχή: "Άγιε Νικόλα, βόηθα! - κούνα κι εσύ τα χεράκια σου!".

https://el.wikisource.org/wiki/%CE%91%CE%B9%CF%83%CF%8E%CF%80%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CF%8D%CE%B8%CE%BF%CE%B9/%CE%91%CE%BD%CE%AE%CF%81_%CE%BD%CE%B1%CF%85%CE%B1%CE%B3%CF%8C%CF%82

Και σε έμμετρη απόδοση.

Με πλοίο Αθηναίος πλούσιος ένα ταξίδι πάει
και ξαφνικά θύελλα ξεσπάει.
Το πλοίο ανατρέπεται· όλοι τους ναυαγούνε
και κολυμπούν για να σωθούνε.
Μα ο πλούσιος δεν κολυμπά κι υπόσχεται να δώσει
στην Αθηνά πολλά αν τον σώσει.
Και κάποιος που τον άκουσε μια συμβουλή του δίνει:
« συν Αθηνά και χείρα κίνει ».Μην περιμένεις να σωθείς, σε συμφορές σαν πέσεις,
χωρίς αγώνα, αν τους θεούς απλώς παρακαλέσεις.

https://100mythoi.blogspot.com/2014/01/

Η συνεισφορά του χριστιανισμού στον νεότερο δυτικό κόσμο είναι η αγάπη και η πίστη ως υποκειμενικές συγκινήσεις και η έντονη υποκειμενική ψυχή.

Ιστορία του ευρωπαϊκού πνεύματος του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Τόμος 1.Σελίς 44.

Συγκίνηση, συναίσθημα

Ορισμός

Ψυχική κατάσταση ή συναίσθημα όπως ο φόβος, το μίσος, η αγάπη, ο θυμός, η θλίψη ή η χαρά που προκύπτει ως υποκειμενική εμπειρία παρά ως αποτέλεσμα αντικειμενικής σκέψης.

Είναι θετική όμως αυτή η συνεισφορά;

Θα εξετάσουμε πρώτα την Αγάπη και μετά την έντονη υποκειμενική ψυχή. Η αγάπη είναι ένα θετικό στοιχείο αλλά όχι αποκλειστικά του χριστιανισμού πέρα πού πολλές φορές ο λόγος της εκκλησίας ήταν λόγος μίσους και όχι αγάπης. Παρακάτω θα δούμε την έννοια της Αγάπης στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και θρησκεία.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το θρησκευτικό μήνυμα της αγάπης γεννήθηκε με το χριστιανισμό. Το κήρυγμα της αγάπης, ωστόσο, παρατηρείται σε πολλές θρησκείες και σε πολλές λογοτεχνίες, μια πρακτική που συνδέεται με όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, ακόμα και σε εκείνους που δεν είχαν ακόμη καταγεγραμμένη λογοτεχνία αλλά μόνο προφορική παράδοση.

Στην αρχαία Ελλάδα, το κήρυγμα της Αγάπης ήταν κάτι εξαιρετικά διαδεδομένο και υπάρχει σε διάφορες μορφές: στις ομιλίες των φιλοσόφων, στα Δελφικά Παραγγέλματα, στους πολλούς θεούς που προστατεύουν την αγάπη (ο Ζευς "Φίλιος", που σημαίνει "ο Δίας της Αγάπης", ο Έρωτας, η Αφροδίτη, ο Οίστρος, ο Αντέρως, ο Ίμερος, οι Ερωτιδείς, ο Πόθος, η Ερατώ, ο Υμέναιος, κλπ), στις θρησκευτικές προσευχές, και στα επίθετα των θεών (είναι ενδεικτικό ότι ο Δίας έχει 15 επίθετα που εκφράζουν την αγάπη).

Παραθέτουμε αρχαία ελληνικά κείμενα για την αγάπη. Να σημειώσουμε για τη σωστή ανάγνωση των κειμένων ότι στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα το ρήμα "Φιλώ" σημαίνει "Αγαπώ" και ως εκ τούτου οι λέξεις "Φιλία", "Φιλότης", "Φιλείν" σημαίνουν "Αγάπη".

1) «Αγάπησις απόδεξις παντελής.» - Πλάτων (Ορισμοί)
«Η Αγάπη είναι η παντελής αποδοχή.»

2) «Όλους αγάπα.» - Φωκυλίδης

3) «Ο ανώτερος άνθρωπος, περισσότερο από κάθε τι, αφιερώνεται στη Σοφία και την Αγάπη. Το πρώτο είναι θνητό αγαθό ενώ το δεύτερο είναι αθάνατο.» - Επίκουρος (Επίκουρου Προσφώνηση. 78)

4) «Φιλοφρόνει πάσιν.» (φιλοφρονώ = φρονώ φίλα = σκέφτομαι με Αγάπη για κάποιον/κάτι) - (Δελφικό Παράγγελμα) (Τα δελφικά παραγγέλματα ήταν 147 αποφθέγματα που ήταν χαραγμένα στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, κυρίως στον πρόναο). Τα παραγγέλματα λέγεται ότι δόθηκαν από το θεό Απόλλωνα. Μερικά από αυτά αποδίδονται στους επτά σοφούς της Ελλάδας.

5) «Αφετηρία των αρετών είναι η ευσέβεια, και κορυφαίο όριό τους η Αγάπη.» - Πυθαγόρας ο Σάμιος

6) «Η Αγάπη προς τους ανθρώπους είναι καθήκον, αφού είμαστε όλοι παιδιά του ίδιου θεού.» - Επίκτητος

7) «Φιλία Αγάπα.» (Να αγαπάς). - (Δελφικό Παράγγελμα)

8) «Εχούσης γάρ τι της ψυχής αγαπητικόν εν εαυτή, και πεφυκυίας, ώσπερ αισθάνεσθαι και διανοείσθαι και μνημονεύειν, ούτω και φιλείν.» - Πλούταρχος (Σόλων,7,3,1-4)
«Η ψυχή κλείνει μέσα της δύναμη Αγάπης καθώς επλάστηκε για να αισθάνεται, να σκέπτεται και να θυμάται, έτσι επλάστηκε και για ν'αγαπά».

9) «Φιλοφρονήσασθαι αλλήλους.» - Πλάτων (Νόμοι 738 D)
«Να αγαπάτε αλλήλους.»

10) «Ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν.» - Σοφοκλής (Αντιγόνη)
«Γεννήθηκα για ν' αγαπώ, όχι για να μισώ.»

11) «Αγάπα τον πλησίον μικρά ελαττούμενος.» - Θαλής ο Μιλήσιος
«Να αγαπάς τον πλησίον σου λίγο περισσότερο από ότι αγαπάς τον εαυτό σου.»

12) «Αγάπης δε ουδέν μείζον ούτε ίσον εστί.» - Μένανδρος
«Τίποτε δεν είναι σπουδαιότερο ούτε ίσο με την Αγάπη.»

13) «Ως καλώς έχον εστί πασάν τε γην πατρίδα νομίζειν και πάντας ανθρώπους αδελφούς και φίλους, ως αν γένος μεν όντας θεού.» - Απολλώνιος Τυανεύς (Φιλόστρατου, Απολλ. Τυαν. Επιστ, νζ)
«Είναι καλό να θεωρούμε όλη τη γη πατρίδα μας και όλους τους ανθρώπους αδερφούς μας και φίλους μας, γιατί είναι όλοι παιδιά του θεού.»

14) «Καταφέρετε να βλέπετε τον χειρότερο εχθρό σας σαν αγαπητό φίλο σας, με την ίδια λαχτάρα.» - Σωκράτης
"Manage to see your worst enemy as your dear friend with the same yearning." - Socrates

15) «Τον εχθρόν φίλον ποιείν και ευεργετείν.» - Κλεόβουλος ο Λίνδιος (Διογ. Λαέρτ. Βίοι Φιλ. Α,91)
«Τον εχθρό να τον κάνεις φίλο και να τον ευεργετείς.»

16) «Ούτε γαρ ανταδικείν δει ούτε κακώς ποιείν ουδένα ανθρώπων ουδ' αν οτιούν πάσχη υπ' αυτών.» - Πλάτων (Κριτ. 10,49 Γ)
«Ούτε λοιπόν να εκδικείται κανείς πρέπει ούτε να κακοποιεί κανένα από τους ανθρώπους οτιδήποτε κι αν παθαίνει από αυτούς.»

17) «..της φιλίας ...μεγίστης ούσης αρετής και ταις άλλαις ως τελειότητος επιφαινομένης. Πέρας μεν γαρ των αρετών η φιλία...η δε της φιλίας έξις ο τελειότατος των αρετών καρπός.» - Ιεροκλής (In Au. Ca. 7,9,3 κ. εξ.)
«..της Αγάπης...η οποία είναι μέγιστη αρετή και σε σχέση με τις άλλες αρετές φαίνεται ως η τελειοποίησή τους. Η αγάπη είναι το τέλος των αρετών...και η συνήθεια της αγάπης είναι ο τελειότατος καρπός των αρετών.»

18) "Η γάρ φιλία προς τη μιά των πάντων εστίν αρχή, ει δε γε εκεί ένωσις πανταχού και ουδαμού διάκρισις" - Ολυμπιόδωρος (Σχόλια στον Γοργία. Του Πλάτωνα)

Κλπ.

https://arxaia-ellinika.blogspot.com/2017/08/kirigma-agapis-arxaia-ellada.html

Ας δούμε τώρα πότε και πως δημιουργήθηκε η έντονη υποκειμενική ψυχή.

Η παραδοσιακή ρωμαϊκή θρησκεία ήταν μια ευρύχωρη πλατφόρμα πεποιθήσεων και πρακτικών, που μπορούσε να φιλοξενήσει τη λατρεία πολλών διαφορετικών θεοτήτων -τις ρωμαϊκές εκδοχές των Ελλήνων Ολύμπιων θεών, δηλαδή ο Jupiter και ο Mars, εν ολίγοις, ο Δίας και ο Άρης, μαζί με τις πολυπολιτισμικές προσθήκες όπως ο Αιγύπτιος Όσιρις, τις χρηστικού χαρακτήρα οντότητες, όπως η Fortuna και τους θεοποιημένους αυτοκράτορες.

Η θρησκευτική ορθότητα ήταν από πολλές απόψεις πρακτική ή εθιμοτυπική και όχι ζήτημα πίστης.

Όπως γράφει η Nixey, η κυριαρχία του χριστιανισμού σήμανε το τέλος αυτής της ανεκτικής κοινωνίας, αφού όλοι αναγκάστηκαν να συμμορφωθούν με την πίστη και τις κοινωνικές, πολιτισμικές, φυλετικές, σεξουαλικές και οικογενειακές επιταγές της. Στο όνομα της θρησκευτικής συμμόρφωσης επιτρέπονταν παντός είδους παραβιάσεις -σήμερα θα τις λέγαμε, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθεριών.

https://tvxs.gr/news/istoria/pos-oi-xristianoi-dielysan-ton-arxaio-kosmo

Το τέλος της ανεκτικής κοινωνίας δημιούργησε την έντονη υποκειμενική ψυχή, η αμαρτία και ο φόβος φωλιάζουν στην ψυχή των ανθρώπων. Έχουμε μία οπισθοδρόμηση στην πνευματική ζωή των ανθρώπων.

Αυτά τα αίσχη δημιουργούνται όταν η εκκλησία δεν είναι ανεξάρτητη αλλά υποχείριο της κάθε κυβέρνησης και ολιγαρχίας.